Η δική τους ύπαρξη, μέσα από τον δικό μας θάνατο

ΤΗΣ ΝΕΝΑΣ ΒΕΝΕΤΣΑΝΟΥ

Χριστίνα Μήτρεντσε, O Υπέροχος μυκιτοφάγος, 30 x 40 x 35 εκ., βιβλία απο τη συλλογή #ATML, χαρτόνι, αναπτυσσόμενα κρύσταλλα, ρητίνη, ξύλο

ΠΕΠΗ ΡΗΓΟΠΟΥΛΟΥ, Θάλαμος ανανήψεως. Μικρασία, Πολυτεχνείο, Κύπρος, μνημόνια, εκδόσεις Ταξιδευτής, σελ. 264

Η Πέπη Ρηγοπούλου αφηγείται σε αυτό το βιβλίο της όσα την καθόρισαν στη ζωή της και ό,τι την οδήγησε στα γεγονότα του Πολυτεχνείου από την πλευρά ενός επιστρατευμένου πολίτη που ακολουθεί τον δρόμο προς την ελευθερία, και η Ανάνηψη στην οποία αναφέρεται τελικά αφορά στο σήμερα, όπου διαβλέπει μια ίδια διαδρομή μέσα απ’ τα γεγονότα που μας καθορίζουν όλους και που με την μαρτυρία της έρχεται να μας πει με σιγουριά: «μη φοβάστε.» Κάτι που έχει μεγαλύτερη αξία γι’ αυτήν από το «δεν ξεχνώ».

Με αυτό το βιβλίο η Ρηγοπούλου αποδεικνύει την αξία της καταγραφής μιας μαρτυρίας, ως τελικά τον μοναδικό δρόμο στη λογοτεχνία σε δύσκολους καιρούς, σε καιρούς δηλαδή που οι εξουσίες στοχεύουν σε μαζικότητες , σκοτώνοντας τους ποιητές.

Προσωπικά πιστεύω πως αυτό το είδος γραφής πάντα έχει μοναδικό νόημα και υπόσταση, όμως σήμερα είναι και το μόνο σοβαρό κομμάτι του εαυτού μας που αφήνουμε πίσω μας.

Μια μαρτυρία πάντα είναι αποσπασματική. Είναι κομμάτι από μας, που προσπαθεί να απαντήσει σε μη διατυπωμένες ερωτήσεις.

Διαλέγοντας μέσα από τα ερείπια και τα σπαράγματα της μνήμης, προβλέπει και απαντά στις δύσκολες ερωτήσεις που ίσως θέσουν οι άλλοι.

Επιχειρεί μια ανθολόγηση του ίδιου του εαυτού της, που μοιραία και αναγκαστικά την μεταμορφώνει σε συγγραφέα και που προβάλλει πάνω του, ως πρώτη ανάγκη και πάνω απ’ όλα, την αίσθηση του καθήκοντος να αφήσει κάτι αξιόλογο πίσω της, την ουσία της, την άυλη, πνευματική της κατάθεση για τους μελλούμενους.

Για όσους σπουδάσαμε αυτό που θέλαμε, ερωτευθήκαμε χωρίς περιορισμούς, ταξιδέψαμε σε πολλά μέρη της Γής χωρίς πρόβλημα, εκπληρώσαμε μικρές και μεγάλες επιθυμίες, που βρήκαμε έναν κόσμο ήδη χειραφετημένο πολιτικά, όπου μπορέσαμε να προχωρήσουμε τον πολιτικό και φιλοσοφικό στοχασμό, άλλοτε επικριτικά και άλλοτε κριτικά, με την άνεση, τη χαρά και την ασφάλεια που σου εξασφαλίζει η Ειρήνη, που έχουμε λιγότερες ενοχές και κόψαμε πολύ πιο εύκολα τον λώρο με την πικρή και αχάριστη πατρίδα, απολαμβάνοντας την Ελευθερία έκφρασης, κίνησης και επικοινωνίας, κρατώντας τον έλεγχο της προσωπικής μας ζωής, τις πολλές και διαφορετικές επιλογές μέσα στην καθημερινότητα, έχοντας όσα κανονικά έπρεπε να είχαν οι γονείς μας μετά τον πόλεμο, και που σήμερα όλα αυτά μας τα εμφανίζουν ως στοιχεία, τεκμήρια και αίτια για τα δεινά που πέφτουν πάνω στο κεφάλι μας… Όλα αυτά, μέσα από τη μαρτυρία της Πέπης, μπαίνουν στη σωστή τους θέση: είναι καρποί που μας προσφέρθηκαν από την Ειρήνη και την Ελευθερία, είναι αποτέλεσμα του προσωπικού μόχθου κάθε οικογένειας ξεχωριστά, που μέσα από τα σπλάχνα της ξεπήδησε μια γενιά δυνατή και έτοιμη να κερδίσει τη μάχη με τον χαμένο χρόνο της ελληνικής κοινωνίας που κατεδαφίστηκε ολοσχερώς από πολέμους.

Οι εξουσίες μας, όμως; Τι έκαναν όλα αυτά τα χρόνια της Ειρήνης, πέρα από το να υμνούν τη στέρηση και τη θυσία του ελληνικού λαού;

Μέσα από την μαρτυρία της Πέπης Ρηγοπούλου, μας αποκαλύπτεται πόσο δόλιες και παραπλανητικές υπήρξαν, καταδεικνύοντάς μας φυσικά και το τι φοβούνται και το πόσο είναι βολεμένες μέσα στη καλοπέραση που επιβεβαιώνει την δική τους ύπαρξη, μέσα από τον δικό μας θάνατο.

Κάτω από αυτό το πρίσμα λοιπόν μας αποκαλύπτεται το αλάθητο πολιτικό κριτήριο των ευσυνείδητων πολιτών, που αρνούνται δικαίως την ταύτισή τους με την εξουσία, χωρίς να σημαίνει αυτό πως αγνοούν ή πως υποτιμούν την δύναμή της… και καθώς περιγράφει την διαδικασία της ανάνηψης, κατανοούμε τι δεν ολοκληρώθηκε στην πολιτική μας ζωή, τι μας κοστίζει κοινωνικά αυτός ο φόβος, που δυστυχώς εξακολουθεί να τρέφεται και να συντηρεί το ανάλγητο κράτος.

Η Πέπη δεν μιλάει για την ανταμοιβή του ήρωα, για την δικαίωσή του, μιλά για την ανικανότητα της ηγεσίας να χωνέψει την ήττα της, και για την αδυναμία του πολιτικού συστήματος μπροστά στην ευθυτενή αντίδραση αθώων και σοβαρών ανθρώπων, που ξέρουν και μπορούν να χτυπήσουν το σύστημα όλοι μαζί ως ένας.

Αναφέρεται στο κομμάτι αυτό της κοινωνίας που τρέμουν οι στατιστικές και που είναι το ανεξέλεγκτο και απρόβλεπτο τμήμα της.

Μέσα από την αξιολόγηση και την αποδοχή των λαθών του πολιτικού κόσμου, καταδεικνύει πρακτικές που εφαρμόστηκαν στο σώμα της πολιτείας όχι ως συνέπεια κακής λαϊκής εντολής, αλλά ως διαδικασία παραχάραξης της λαϊκής εντολή από τις πολιτικές ηγεσίες.

Με άλλα λόγια, σου λέει πώς γίνεται η δουλειά μέσα από μικρά ασήμαντα συμβάντα που σου αναδύουν τη δυσωδία της συναλλαγής, αλλά και άλλων προσωπικών της επιλογών που έγιναν η αιτία για τον πολλαπλασιασμό του καλού στην ζωή της.

Έτσι διαπιστώνουμε πως όχι μόνο επέζησε, αλλά γιατρεύτηκε, αγαπήθηκε, δημιούργησε, και τελικά νίκησε τον εχθρό, με όπλα την δύναμη που δίνει η αίσθηση του καθήκοντος, η αυτοσυνείδηση και ο σεβασμός στη ζωή.

Παρακολουθούμε μέσα από τις γραμμές της τον τρόπο με τον οποίο επηρεάζει την καθημερινότητά της, η εξαπάτηση του ελληνικού λαού από τις εκάστοτε ηγεσίες, από την αρχή των γεγονότων που σημάδεψαν την οικογένειά της, δηλαδή από την Μικρασιατική καταστροφή μέχρι και σήμερα.

Εξηγεί την αιτία του κοινωνικού φθόνου ως αποτέλεσμα του ανολοκλήρωτου κοινωνικού πένθους, το οποίο από καθαρό υπολογισμό η πολιτεία μας το αφήνει μετέωρο να σπέρνει την αμφιβολία στους εναπομείναντες.

Η μαρτυρία της Πέπης κάνει επείγουσα την ανάνηψη της ελληνικής κοινωνίας και πιστοποιεί πώς αυτή η αναβολή της διαδικασίας της ανάνηψης, μπορεί να πολλαπλασιάσει την οδύνη πάνω στο σώμα της κοινωνίας... Και έχει σημασία να στο επιβεβαιώνει αυτό ένας γαλβανισμένος άνθρωπος, που προσπάθησε στη ζωή του να χαράξει την δική του πορεία πάνω σε μια καταστροφή, γκρεμίζοντας τα κακώς κείμενα και όχι γκρεμίζοντας γενικώς και αορίστως ό,τι έβρισκε μπροστά του, που εφάρμοσε αυτό που επιβάλλει η οικονομία της ζωής και όχι η κατασπατάλησή της, που διεκδίκησε την ομορφιά μέσα της και γύρω της!