Το αμάρτημα μιας αιρετικής ανάγνωσης

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΛΑΪΤΖΗΣ, Υπάρχει ζωή μετά τα αφεντικά; εκδόσεις Στιγμή, σελ. 158

Δύσκολη η κριτική παρουσίαση τούτου του μικρού βιβλίου, όπου ο γνωστός γελοιογράφος Γιάννης Καλαϊτζής συγκεντρώνει 53 τον αριθμό, μικρά του κείμενα σταχυολογημένα από τις γραπτές παρεμβάσεις του –editorials τα ονοματίζει ο ίδιος– στην Γαλέρα, την παλιά Ελευθεροτυπία και την Εφημερίδα των Συντακτών, από τον Οκτώβριο του 2005 μέχρι τον Νοέμβριο του 2013.

Κείμενα αφαιρετικά και ταυτόχρονα ανατρεπτικά, με ένα καταλυτικό πικρόγλυκο χιούμορ, μέσα από το οποίο αναδύεται μια μεγάλη κουλτούρα που κρύβεται, επιμελώς, σε μια φαινομενική παραδοξολογία. Κείμενα βαθιά πολιτικά, ελευθεριακά και αντικληρικαλιστικά, τα οποία απαιτούν πολλές φορές ένα δεύτερο προσεκτικότερο διάβασμα, με εστιασμό στις μικρολεπτομέρειες για να ανακαλύψεις την υποκρυπτόμενη ουσία τους. Όπως ακριβώς συμβαίνει και με τις γελοιογραφίες του… Άλλωστε και οι γελοιογραφίες του μικρά κείμενα πολιτικής παρέμβασης και σχολιασμού είναι, που αν δεν προσέξεις την μικρολεπτομέρεια χάνεις το βαθύτερό τους νόημα. Όπως συμβαίνει και με το ερωτηματικό του τίτλου, που δένει ανατρεπτικά με το σκίτσο του, το οποίο πλαισιώνει το εξώφυλλο, όπως κι εκείνο του οπισθόφυλλου με την καταφατική απάντηση ‘ΥΠΑΡΧΕΙ !’

Άλλωστε «Όλα έχουν γραφεί αφού εξαντλήθηκαν οι δυνατότητες, τα περιθώρια προσαρμογής, αλλαγής, μάθησης ή βελτίωσης του συντάκτη… Αναπόφευκτο συμβάν η εξάντληση, αφού κατά την μακρότατη περίοδο της μη συγγραφικής μου καριέρας πέρασα από την μεγαλογράμματη γραφή (ΑΒΓ κεφαλαία) στα πεζά. Ό,τι δηλαδή συνέβη στην ελληνική κατά την διάρκεια πέντε χιλιάδων ετών, ο συντάκτης του παρόντος το υπέστη εντός ενός εργάσιμου βίου. Ταυτίζομαι λοιπόν με τις περιπέτειες των ελληνικών» , όπως καταθέτει ο ίδιος στον προλογικό του σημείωμα που το τιτλοφορεί «Θυρωρείο». Περιπέτειες που ήρθε να ολοκληρώσει, με τη γνωστή του εμμονή στο ζήτημα των τόνων ο -φίλος χρόνων παλιών- εκδότης Αιμίλιος Καλιακάτσος, ως άλλος αλεξανδρινός μεταγραφέας, με το πολυτονικό σύστημα .

Πάντως, είτε με τόνους, δασείες και περισπωμένες είτε με κεφαλαία, τα κείμενα του Καλαϊτζή παραμένουν μικρές πραγματείες με πολυσήμαντα νοήματα. Ενδεικτικά: «Στην Ελλάδα, όπου δυο λόφοι, ένας χείμαρρος και μια παραλία, σχηματίζουν ένα κράτος, το εγώ είναι ένας δυνάστης που ιδιωτικοποιεί και τον Θεό. Αυτά τα πανέμορφα ξωκκλήσια της πατρίδας μας τα χτίσε ο ατομισμός. Θέλω μια Παναγιά για μένα και την παρέα μου»!

Ο πειρασμός να συνεχίσεις με δεκάδες παραθέματα, εμπλουτισμένα με πλήθος λειτουργικά δεμένες με την πολιτική συγκυρία –μακριά από κάθε εθνικιστικό κρωγμό- αναφορές στην ελληνική μυθολογία είναι πολύ μεγάλος. Όπως και να φανείς βλάσφημος Μεγαλοβδομαδιάτικα που γράφεις αυτή την κριτική, αναφερόμενος σε άλλα παραθέματα που αναφέρονται στη «θρησκεία του Παύλου» και τον θεό της, ο οποίος «για χιλιάδες χρόνια παραμένει ανώνυμος, λες και πρόκειται για μέλος μυστικής υπηρεσίας ή παράνομης οργάνωσης για την σωτηρία του ανθρώπινου γένους, οδηγεί στο μαρτύριο τον γιό του, αντί να σπεύσει με αυτοθυσία αυτός ο ίδιος». «Καταδικάζει την Εύα να γεννάει με φρικτούς πόνους τα παιδιά της…» ενώ ακόμη και «Ο Καλός Ιησούς ψελλίζει τη φράση ‘άφετε τα παιδία’ αντί να πάει αυτός πρώτος να χαϊδέψει την αθωότητα».

Το μόνο που μας σώζει με τέτοιες αναφορές, και μάλιστα τέτοιες μέρες, είναι ότι παρασυρθήκαμε και, ομολογώντας το με ειλικρινή μετάνοια, το κρίμα θα πέσει στο κεφάλι το δικό του, και όχι στο δικό μας. Το ίδιο θα συμβεί και με όσους αποφασίσουν να διαβάσουν αυτό το ανατρεπτικό, αιρετικό από κάθε άποψη βιβλίο. Άρα ελεύθερα μπορείτε να το απολαύσετε όλοι!

ΑΛΚΗΣ ΡΗΓΟΣ