ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΒΟΥΛΓΑΡΗ
 |
| Melancholia – Altar, Λεπτομέρεια |
Την προηγούμενη Κυριακή, στην
ηλεκτρονική έκδοση της Αυγής,
δημοσίευσα ένα σχόλιο, επισημαίνοντας μια προφανή αστοχία. Όμως, φαίνεται να
προέκυψε μείζον θεωρητικό/φιλολογικό θέμα, το οποίο, ως είθισται, έχει και
πολιτικές προεκτάσεις... Εν προκειμένω, υπήρξε άμεση απάντηση του Ριζοσπάστη, και, ως είναι φυσικό, οφείλω
να παραθέσω τα κείμενα και να συνεχίσω τον γόνιμο διάλογο μεταξύ των δυνάμεων
της αριστεράς.
Το ΚΚΕ και η ποίηση...
Διαβάζουμε
στη διακήρυξη της Κ.Ε. του ΚΚΕ, όπου περιλαμβάνεται το πενταετές πλάνο
εκδηλώσεων, με αφορμή τα 95 χρόνια από την ίδρυση του κόμματος, εκδηλώσεις που θα
διαρκέσουν μέχρι τη συμπλήρωση της εκατονταετηρίδας:
«Διοργάνωση του 5ου
Επιστημονικού Συνεδρίου του ΚΚΕ στο τέλος του 2017, αφιερωμένου στην προσφορά
του Κόμματος στη λογοτεχνία (πεζή και έμμετρη)».
Προφανώς
οι συντάκτες του κειμένου, κάνοντας τη διάκριση της λογοτεχνίας σε «πεζή και
έμμετρη» εννοούν τη διάκριση πεζογραφίας και ποίησης. Όμως η ποίηση, ήδη από τα
πρώτα χρόνια ύπαρξης του ΚΚΕ, έχει πάψει να είναι έμμετρη...
Πώς
ένα τέτοιο γεγονός διέφυγε της προσοχής του κόμματος, το οποίο μάλιστα, σύμφωνα
με τη διακήρυξη, όλα αυτά τα χρόνια έχει σημαντική προσφορά στη λογοτεχνία
(πεζή και έμμετρη), την οποία προσφορά θα διερευνήσει ολόκληρο επιστημονικό
συνέδριο;
Μάλλον
θα πρέπει να περιμένουμε τη συμπλήρωση της εκατονταετηρίδας, για να ανακαλύψει
το ΚΚΕ τον ελεύθερο στίχο. Δεν είναι δα και εύκολο πράγμα, όπως μας έχει
προειδοποιήσει, γράφοντας σε ελεύθερο στίχο, ο Γιάννης Ρίτσος:
Χρειάζεται συνεχής προπόνηση
για να μη μείνεις κλεισμένος
μες στην ευγένεια της
μετριότητας.
Συμπέρασμα;
Ας προσφύγουμε πάλι στον Ρίτσο:
Ο τραυλός μίλησε πιο καθαρά
απ’ τον ρήτορα
δείχνοντας την αμφιβολία των
ίδιων των λέξεων
Η Αυγή, Κυριακή 8/12/2013
Η ... αγράμματη εμπάθεια της «Αυγής»
Στη διακήρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ με αφορμή τα
95 χρόνια από την ίδρυση του Κόμματος, αναφέρεται και η διοργάνωση του 5ου
Επιστημονικού Συνεδρίου στο τέλος του 2017, αφιερωμένου στην προσφορά του
Κόμματος στη λογοτεχνία (πεζή και έμμετρη).
Κάποιος αρθρογράφος της «Αυγής», με το όνομα Κ.
Βούλγαρης, ερμηνεύοντας όπως τον βολεύει αυτή τη διατύπωση, νόμισε ότι βρήκε
την ευκαιρία να αποδείξει ότι το ΚΚΕ είναι κόμμα απολιθωμένο. Θεωρώντας
αυθαίρετα ότι οι συντάκτες της διακήρυξης με τη διάκριση πεζής και έμμετρης
λογοτεχνίας εννοούν πεζογραφία και ποίηση, ειρωνεύεται το ΚΚΕ ότι δεν έχει
καμία σχέση με την εξέλιξη της τέχνης γιατί, όπως γράφει, «η ποίηση, ήδη από
τα πρώτα χρόνια ύπαρξης του ΚΚΕ, έχει πάψει να είναι έμμετρη...»!
Επειδή η εμπάθειά του προς το ΚΚΕ τον οδηγεί σε σοβαρά
ολισθήματα, τον πληροφορούμε ότι η πιο δόκιμη διάκριση των ειδών της
λογοτεχνίας δεν είναι ανάμεσα σε πεζογραφία και ποίηση, αλλά μεταξύ πεζής και
έμμετρης λογοτεχνίας. Κι αυτό γιατί και έμμετρη
πεζογραφία υπάρχει και πεζό ποίημα.
Στο κάτω κάτω, αν το Κομμουνιστικό Κόμμα θέλει να
ασχοληθεί και με την έμμετρη ποίηση ή τη λαϊκή ποίηση, που πάντοτε είναι
έμμετρη, όπως, για παράδειγμα, το αντάρτικο τραγούδι, δεν θα ρωτήσει τον
αρθρογράφο της «Αυγής», ο οποίος, εκτός των άλλων, έχει και την αμετροέπεια να
εγκαλεί το ΚΚΕ χρησιμοποιώντας στίχους του Γιάννη Ρίτσου...
Ο Ριζοσπάστης, Τετάρτη 11/12/2013
Κατανοώ
των εκνευρισμό, αφού η αστοχία που επεσήμανα περιέχεται στην επίσημη διακήρυξη
της Κ.Ε. του ΚΚΕ για το πενταετές πλάνο εκδηλώσεων, την οποία διακήρυξη, ως
είναι φυσικό, πριν δοθεί στη δημοσιότητα θα την είδαν και την ενέκριναν όλα τα
μέλη της ηγεσίας του κόμματος.
Παρ’
ότι όμως εντρυφώ στους ρώσους φορμαλιστές, συμφωνώντας μαζί τους πως η «μορφή»
ενός λογοτεχνικού έργου είναι περισσότερο σημαίνουσα απ’ το «περιεχόμενο»,
ομολογώ πως η θεωρία των φορμαλιστών, αλλά και η όποια αριστερή μου συνείδηση,
δεν θα μου επέτρεπαν ποτέ να ταξινομήσω όλη τη λογοτεχνία με βάση τη διάκριση
πεζή/έμμετρη. Επιφυλάσσομαι λοιπόν, να δω αν το εξαγγελλόμενο επιστημονικό
συνέδριο πρόκειται να εισάγει μια νέα, «δόκιμη» θεωρία της λογοτεχνίας, ένα
πρώτο δείγμα της οποίας μας εδόθη με τη διακήρυξη της Κ.Ε. του ΚΚΕ.
Επίσης,
παρ’ ότι ενίοτε ακούω, μερικές φορές μάλιστα σιγοσφυρίζω κάποια λαϊκά ή και αντάρτικα
τραγούδια, ποτέ δεν σκέφτηκα πως η στιχουργική μορφή τους τα καθιστά αυτομάτως ποιήματα.
Ακριβώς όπως και τα συνθήματα, στα γήπεδα ή στις διαδηλώσεις, τα οποία πάντα
είναι έμμετρα, δεν αποτελούν ποιήματα.
Ας
σοβαρευτούμε. Η λογοτεχνικότητα υπάρχει μόνο πέρα απ’ την προφάνεια της
ρυθμικής οργάνωσης του λόγου. Και ας ευχηθούμε, να αντιληφθούν κάποιοι πως ήδη
έχει αλλάξει κι ο ρυθμός του κόσμου...
Όταν έβρεχε
έλεγε βρέχει
όταν είχε λιακάδα
έλεγε λιακάδα
κι όμως
δεν έλεγε αλήθεια.
(Γιάννης Ρίτσος)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου