17/8/13

Ο ιππότης της Μάνης

ΤΗΣ ΜΑΡΙΓΩΣ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΟΥΓΕΑΣ, Η Μάνη στα αρχεία της Βενετίας (1570 -1572 & 1692 -1699) και ο ιππότης Λιμπέριος Γερακάρης (1689 -1711). Συλλογή Σωκράτη Κουγέα  -Κωνσταντίνου Μέρτζιου. Βιβλιοθήκη Γενικών Αρχείων τουΚράτους 36, σελ. 457

Σε μια εποχή που οι ιδιαίτερες πατρίδες μας βάλλονται από έναν τεράστιο θόρυβο και φόβο για την απώλεια της ταυτότητάς τους, οικονομικής και πολιτιστικής, ο συγγραφέας του βιβλίου, Σωκράτης Κουγέας, αποδεικνύει ότι "πατρίδα μας είναι τα παιδικά μας χρόνια". Αρκεί να μπορούμε να διαφυλάξουμε τις μνήμες και τους θρύλους που κρύβουν οι πέτρες και οι άνθρωποι του τόπου μας. Τούτο φαίνεται στην ανά χείρας έκδοση για τη Μάνη που στηρίζεται στα αρχεία της Βενετίας και σ' άλλα έγγραφα του 17ου, 18ου και 19ου αιώνα. Ο Σωκράτης Κουγέας ο νεότερος, εγγονός του Ακαδημαϊκού, διέσωσε και εμπλούτισε ένα εξαιρετικά πολύτιμο αρχείο από τα κατάλοιπα του παππού του. Τα αρχεία της Βενετίας από πολύ νωρίς είχαν κινήσει το ενδιαφέρον του Ακαδημαϊκού Σωκράτη Β. Κουγέα (Δολοί Αβίας 1876- Αθήνα 1966) για τον πλούτο που έκρυβαν. Πρέπει να σημειωθεί ότι καθοριστική στην έρευνα και στη μετάφραση του χαώδους αυτού υλικού υπήρξε η συνεισφορά του ηπειρώτη δημοσιογράφου Κωνσταντίνου Μέρτζιου (1886-1971) ο οποίος αφοσιώθηκε μετά το 1916 στην ιστοριοδιφία  και μελέτησε τα βενετικά αρχεία.


Κάπου εκεί ξεκινά το ταξίδι του αναγνώστη στο Μοριά. Στο πρώτο μέρος της έκδοσης παρουσιάζονται έγγραφα που αφορούν στις σχέσεις Μανιατών και Ενετών, ενώ στο δεύτερο μέρος δημοσιεύεται υλικό ποικίλης προελεύσεως που αφορά στον Λιμπέριο (: Ελευθέριο ελληνιστί) Γερακάρη ή Λιμπεράκη, του οποίου τιμάριο υπήρξαν οι Δολοί Αβίας, η ιδιαίτερη πατρίδα του Κουγέα. Σε νεαρή ηλικία υπηρέτησε ως κωπηλάτης στον ενετικό στόλο ενώ στη συνέχεια αγόρασε πλοίο και κατέστη "εἷς τῶν τρομερωτέρων πειρατῶν". Ανάλογα με τις περιστάσεις ο Γερακάρης συνεργάζεται άλλοτε με την Πύλη και άλλοτε με τη Βενετική Δημοκρατία. Οι Ενετοί που τον χαρακτηρίζουν εξωμότη και μιαρό τον προσεγγίζουν και τον χρίζουν Ιππότη. Μέσα από τα κείμενα αυτά σχηματίζεται μια πολυφωνική αφήγηση της θρυλικής αυτής προσωπικότητας που με πάθος διεκδίκησε την εξουσία και την ίδια τη ζωή.
Πιστεύω πως η έκδοση ενός τέτοιου βιβλίου θα αποδειχθεί χρήσιμη για όλους όσοι ενδιαφέρονται για την νεότερη ιστορία και ιδιαίτερα την ιστορία της Μάνης - από τους ερευνητές έως τους απλούς αναγνώστες που επιθυμούν να διαβάσουν τις πρωτογενείς πηγές (δημόσια έγγραφα και προσωπικές μαρτυρίες). Τα σχόλια καθώς και τα διευκρινιστικά κείμενα του Σωκράτη Κουγέα συντελούν σε μια ουσιαστικότερη γνωριμία με τα καθεαυτά έγγραφα. Η έκδοση επίσης εμπεριέχει χρήσιμα ευρετήρια προσώπων και τόπων. Η ιστορική αυτή πραγματεία αποτελεί μια μορφή νόστου για τον συγγραφέα, τόσο συναισθηματικά όσο και γεωγραφικά, και κινητοποιεί τον αναγνώστη σ' ένα ταξίδι που οι ρίζες γίνονται αφορμή για μια συναρπαστική αποσπασματική αφήγηση που μοιάζει με μυθιστόρημα.

Η Μαριγώ Αλεξοπούλου είναι ποιήτρια

Κατερίνα Χρηστίδη, Αέρας Τήνου, παχύς,
2013, μελάνι σε χαρτί, 17 x 20 εκ. 

Δεν υπάρχουν σχόλια: