Η κρίση και τα Μάρμαρα και τα λείψανα

Πρόσφατα, στις 11 Ιουνίου, στο Cadogan Hall του Λονδίνου πραγματοποιήθηκε μια συζήτηση με συντονίστρια την Zeinab Badawi και θέμα την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα στην Ελλάδα. Ομιλητής και υποστηρικτής της επιστροφής των μαρμάρων, ως ένδειξη αλληλεγγύης απέναντι στην Ελλάδα σε καιρούς κρίσης, ήταν ο Stephen Fry, ηθοποιός και συγγραφέας.

Παρακολουθώντας ένα μέρος της συζήτησης, τυχαία και από την οθόνη, στις 23 Ιουνίου, βλέπω κάποιον από το κοινό να τοποθετείται στην πλευρά των εθνικιστών και να δηλώνει με μαύρο χιούμορ ότι, περιμένοντας να μας δώσουν τα μάρμαρα, αν αρχίσουμε να μιλάμε για αυτό, θα ξεχάσουμε και την κρίση. Με λίγα λόγια, η ιδέα της Ελλάδας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη φιλοσοφία, την επιχειρηματολογία, τον Λόγο, έστω και αν αυτό αποκαλύπτεται μέσα από μία εμπαικτική διάθεση.

Αλίκη Παππά- Auto, 2009

Ωστόσο, η σύγχρονη πραγματικότητα και οι εικόνες της πόλης πολλές φορές μας κάνουν να απορούμε ποιος ιδιοφυής ή τρελός βλέπει κάτι που οι άλλοι θνητοί δεν βλέπουμε, με το να αφήνει εγκαταλελειμμένα ψευδή κίνητρα κάλπης σε κεντρικά και κομβικά σημεία στο κέντρο της Αθήνας. Ο λόγος είναι για τα σπιτάκια του κόμματος «Κοινωνία», που συμμετείχε στις εκλογές κι έχει αφήσει διάσπαρτα τα κάλλη της, ένα στην πλατεία Κλαυθμώνος κι ένα άλλο Αλεξάνδρας και Κηφισίας. Αναρωτιέμαι, λοιπόν, τι χρωστάει ο πεζός, που έχει να αντιμετωπίσει και τη ζέστη, να βλέπει τα λείψανα της κάλπης;

Το πράγμα σφυρίζει από μόνο του, ότι η κρίση είναι και κρίση ιδεών: ακριβέστερα, είναι κρίση αντίληψης και αναπαράστασης. Στην Υπόθεση Βάργκας του Fernando Pessoa, των εκδόσεων Νεφέλη -σε συνοπτικά εύστοχη εισαγωγή και μετάφραση της Μαρίας Παπαδήμα, Αθήνα 2011-, ο γιατρός Κουαρέσμα αποδεικνύεται ότι διαθέτει τη νοητική διαύγεια σε βαθμό παραληρήματος, παραμένοντας ένα παράδειγμα της μη προσαρμογής και της κυριαρχίας του πνεύματος επί της ύλης. Μέσα σε 15 κεφάλαια, ο αναγνώστης παρατηρεί τον φρενήρη ειρμό του Κουαρέσμα, ο οποίος αναπτύσσει τις θέσεις του για τη βούληση, τη νευροψύχωση, την τρέλα και την αυτοκτονία, σε μια προσπάθεια να εφαρμόσει τα επιχειρήματά του στην ψυχολογία του ενόχου-εγκληματία. Σε ένα λογοτεχνικό διάκοσμο, ακόμη και ο θύτης Κουστόδιο Μπόρζες είναι αναγκαία συμπαθής, όταν τονίζει ότι «η πραγματικότητα όχι μόνο μας δείχνει τα εμπόδια, αλλά μας αφαιρεί και τη βούληση»...

Ας ελπίσουμε ότι σύντομα η «Κοινωνία» θα δράσει ώστε να ξαναγίνουμε όντως κοινωνία και πόλη, χωρίς διαχωριστικές στιγμές και εμπόδια που μας απομονώνουν από το να είμαστε ένα με τους άλλους, γεγονός που επιδιώκεται και υλοποιείται μέσω της βούλησης. 

ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΚΑΤΣΑΔΗΜΑ