Αλέξανδρος Σχινάς

ΤΟΥ ΝΑΝΟΥ ΒΑΛΑΩΡΙΤΗ

Αλεκ,  στους φίλους του, έγινε διάσημος στην επταετία της χούντας από τις εκπομπές στο Deutsche Welle. Αλλά ήταν και ένας πολύ σημαντικός συγγραφέας στυλίστας της πρωτοπορείας, που τον παρουσίασα με τα κείμενα για τον μυθικό υπερλεξιστή  Ελευθέριο Δούγια στο τεύχος 3-4 του ΠΑΛΙ, ένα πρόσωπο κατασκευασμένο, πιθανόν ένα άλλο εγώ, του ίδιου. Το κείμενό του ένα μανιφέστο ολοκληρο, αξίζει να ξανατυπωθεί με σχόλια, απ’ τους λίγους συνυπάρχοντές του, και ισχύει ακόμα και πολύ μετά από την τελευταία κίνηση του Γλωσσοκεντρισμού, στην Αμερική κυρίως, αλλά με ρίζες στην ευρωπαική θεωρία και πρακτική, και της οποίας οι διατυπώσεις πλησίαζαν καταπληκτικά τα λεγόμενα του Λευτέρη Δούγια, για την διαστρεβλωμένη χρήση της γλώσσας ή ακόμα και την κατάργησή της από τον Λεττρισμό, με τον οποίο συγγενεύει. Το κείμενο για τον Δούγια είναι και πολύ διασκεδαστικό, γεμάτο παρωδίες γνωστών ποιητών, γραμμένο χωρίς την παραμικρή ψευδοσοβαρότητα άλλων τέτοιων γραπτών, με χιούμορ, απαραίτητο στοιχείο του μοντερνισμού και της πρωτοπορείας. Αντάξιο ενός ΟΥΛΙΠΟ.

Η ελληνική γραφή χάνει και έναν στυλίστα όπως είπα, στα πεζά του και σύντομα ποιήματα, στις δύο εκδόσεις της ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ, η πρώτη από τις «εκδόσεις Πάλι» - με της Μαντώς Αραβαντινού την “Γραφή Βητα”, οι μόνες που έφεραν αυτόν τον τίτλο.  Ενα κείμενο, “Ενώπιον Πολυβολητού”,  είναι ένας υπολογιστής που παράγει κείμενα κειμενικής γραφής,  αλλά το αριστούργημά του είναι ο “Πόλεμος”, αφήγημα μοναδικής φινέτσας και τελείως επίκαιρο στην εποχή μας, όταν ανάβει ένας πόλεμος μέσα στην κοινωνία της απάτης, δηλαδή την σημερινή, και της ανυπολόγιστης βίας, οικονομικής, πολιτικής, κοινωνικής, προσωπικής, όπου οργιάζει η προπαγάνδα πιο ύπουλη παρά ποτέ, με τις τεχνικές της διαφήμισης και της δυσφήμισης. Ο “Πόλεμος”, έχει ώς θέμα την μεγάλη απάτη, που δεν την αποκαλύπτω για να την διαβάσετε, όπως στα αστυνομικά. Τα μικρά κείμενα που τον συνοδεύουν είναι όλα μικρά διαμάντια επινόησης και ύφους, το οποίο έψαχνε συνεχώς στα γραπτά  του. Η στάση του απέναντι στο κοινό και τους συναδέλφους στη λογοτεχνική καρριέρα, για την οποία αδιαφορούσε, ήταν αυτή ενός δανδή, φιλικού, θερμού και προκλητικού συνάμα. Όχι μόνο η Ελλάδα αλλά και ο κόσμος χάνει έναν πρώτης και σπάνιας κατηγορίας συγγραφέα, που μεσ’ τη γραμμή που χάραξε ο Κάφκα βρήκε τη δική του εκδοχή της αφηγηματικότητας, μαλλον θα έλεγα του υπεραφηγηματικού είδους, που υπάρχει στην Αμερική κυρίως, με το όνομα  Surfiction. Είναι τυχαίο ότι δεν μεταφράστηκε παρά μόνο αποσπασματικά:  Ο κόσμος που δημιουργεί ο Σχινάς στα γραπτά του είναι κλειστός, οντολογικός, συχνά ασφυχτικός, αλλά η γλώσσα του είναι ένα θαύμα ρευστότητας και άνεσης. Διάβαζε απαγγέλλοντας με όλους τους χρωματισμούς θαυμάσια τον Καβάφη και είχε αφομοιώσει το δίδαγμά του, όχι σαν τους φτηνούς μιμητές του. Είναι χαρακτηριστικό ότι ποτέ δεν τον εξέδωσε εκδότης έλληνας. Δεν το ήθελε.Τώρα όμως που έχουν εξαντληθεί τα βιβλία του από χρόνια θα βρεθεί εκδότης; είναι ένα ερώτημα.Τα κειμενά του, όπως το “Κόκκινο Φως”, είναι στυλιστικά, μοναδικά στην ελληνκή  γραφή.  Καλά θα ήταν να τον είχαν διαβάσει όλοι οι  επίδοξοι συγγραφείς μας. Αλλα ποιός συγγραφέας έλληνας διαβάζει τους άλλους, εκτός αν θέλει να τους μιμηθεί. Όμως μερικούς τους μιμήσαι δύσκολα, γιατί πίσω απ’την γραφή ενός Αλέξανδρου Σχινά βρίσκεται μια προσωπικότητα τόσο έντονη που είναι σαν υπογραφή. Οι υπό-γράφοντες προσέλθετε στην  παρουσία της στα ελληνικά γράμματα. Είναι μια ζωντάνια που διαψεύδει τον θάνατο του συγγραφέα. Ολοκληρωτικά. Ο Αλεκ είναι εδώ δίπλα μου με το βιβλίο του.

“Ο Αμεδαίος εντός φερέτρου συγγ- Στοπ! Ακύρωσις της τελευταίας εγγραφής. Συνέχισις:”

Νάνος Β, υποκλίνομαι μπροστά σου Αλεκ.

 Αθήνα μισοκατεστραμμένη, πληγωμένη, ταπεινωμένη στο έλεος της τυφλής βίας, από ελληνες!

 15 Φεβρουαρίου 2012