23/12/11

Ανάμεσα στη γραφή και τη ζωή

«Η καταγραφή απλώς μιας κλάψας και η στείρα δριμεία κριτική δεν αρκούν», λέει ο Έζρα Πάουντ

ΦΙΛΙΠ ΓΚΟΥΡΕΒΙΤΣ (επιμέλεια), H τέχνη της γραφής, μτφρ. Μαρίνα Τουλγαρίδου, Εκδόσεις Τόπος, σελ. 229
         
ΤΗΣ ΒΙΒΗΣ ΖΩΓΡΑΦΟΥ

«Ζούμε ζωές που είναι αντίθετες με το επάγγελμά μας», εκμυστηρεύεται ο Χένρυ Μίλλερ, ένας από τους επτά αμερικανούς συγγραφείς που μιλούν για την συγγραφική τους τέχνη, αλλά, κυρίως, για την καθημερινότητά τους, στον δεύτερο τόμο της τέχνης της γραφής, ο οποίος περιλαμβάνει συνεντεύξεις συγγραφέων που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό «Paris Review”. Oι υπόλοιποι συγγραφείς που περιλαμβάνονται στον τόμο είναι ο Κέρτ Βόνεγκατ, ο Τζέιμς Κέιν, ο Ουίλιαμ Μπάροουζ και οι ποιητές Έζρα Πάουντ, Ρόμπερτ Λόουελ και Ντόροθι Πάρκερ. Όλοι αυτοί έδωσαν τις συνεντεύξεις τους μεταξύ του 1956 και του 1978.

Αν κάτι ενώνει τους παραπάνω συγγραφείς, πέρα από την μεγάλη ομπρέλα του μοντερνισμού που τους περιλαμβάνει, είναι η εξαιρετικά έντονη ζωή τους. Ο Κέρτ Βόνεγκατ βρέθηκε, ως αιχμάλωτος των Γερμανών, στην ισοπέδωση της Δρέσδης από τα συμμαχικά βομβαρδιστικά, ο Έζρα Πάουντ ενεπλάκη στην δίνη της προπαγάνδας του Β’ παγκοσμίου πολέμου, ανακατεύτηκε με τον φασισμό, κατέληξε σε ψυχιατρείο, ο Τζέιμς Κέιν ήταν αρχισυντάκτης σε μια από τις μεγαλύτερες αμερικάνικες εφημερίδες στις αρχές του 20ού αιώνα, η Ντόροθι Πάρκερ έγραφε για τον κόσμο της μόδας, του θεάτρου και του κινηματογράφου στο Vogue και στο Vanity Fair, αποστασιοποιημένη από τη ματαιοδοξία της κοσμικής Νέας Υόρκης, o Ουίλιαμ Μπάροουζ γνώρισε τόσο καλά τα ναρκωτικά που ασχολήθηκε ενεργά με την καταπολέμησή τους.
Οι συγγραφείς αυτοί ήταν λοιπόν, ιδιαίτερα δραστήριοι. Ίσως γι αυτό, τα μυθιστορήματα που έγραψαν διαθέτουν δυνατές ιστορίες, με έντονα αυτοβιογραφικά στοιχεία, καθώς, όπως λέει η Πάρκερ, « ο σκοπός του συγγραφέα είναι να πει αυτό που νιώθει και βλέπει» .
Ο αναγνώστης μπορεί να βρει στον ανά χείρας τόμο μια μεγάλη βεντάλια απόψεων και πολύτιμων συμβουλών για το γράψιμο, έτσι όπως τις καταθέτουν οι συγγραφείς στις εκτενείς συνεντεύξεις τους. Οι νέοι συγγραφείς «πρέπει να βελτιώσουν την περιέργειά τους και να μην προσποιούνται(…) η καταγραφή απλώς μιας κλάψας και η στείρα δριμεία κριτική δεν αρκούν», λέει ο Πάουντ, ενώ ο Μίλερ θεωρεί ότι «η διαδικασία της γραφής πασχίζει να βγάλει στην επιφάνεια αυτό που του είναι άγνωστο (ενν. του συγγραφέα), δεν σημαίνει τίποτα να καταγράψει απλώς και μόνο αυτό για το οποίο έχει συνείδηση». Ο Βόνεγκατ απενοχοποιεί τον συγγραφέα που δεν έχει ακαδημαϊκή γνώση της λογοτεχνίας, ενώ παράλληλα δίνει αξία στην κριτική λογοτεχνίας, ειδικότερα όταν ανακαλύπτει και προωθεί νέα ταλέντα. Τέλος ο Κέιν θεωρεί ότι δεν είναι όλα έμπνευση στο γράψιμο και λέει πως «όταν δεν ξαγρυπνάς τις νύχτες αγωνιώντας για την ιστορία, τότε δεν πρόκειται να το κάνει ούτε ο αναγνώστης».
Οι παραπάνω συγγραφείς εκφράζουν μια εντελώς πρακτική προσέγγιση της συγγραφής, αυτή του βιοπορισμού. Κάπου ανάμεσα στην αγωνία για το νοίκι τους και τα προβλήματα της δημιουργίας, βρίσκεται η ανάγκη τους να εκφραστούν και να αφήσουν ένα σημαντικό έργο πίσω τους. Ο αγώνας τους, το πάθος τους και η έμπνευσή τους από τη ζωή αποτελούν σημαντικές πυξίδες για να προσανατολιστεί κάθε επίδοξος νέος συγγραφέας. 

Δεν υπάρχουν σχόλια: