Οι εργάτες και οι εκλογές

ΤΗΣ ΖΙΖΗΣ ΣΑΛΙΜΠΑ

Ποία η άμεσος συνέπεια της πενιχράς αναλογίας του ημερομισθίου προς έκαστον εργάτην, απέναντι της υπερανθρώπου εργασίας, την οποίαν καταβάλλει, ποία;

-Πλην του ότι τρέφεται ανεπαρκώς να είνε καταχρεωμένος.

-Να παραβλέπη ενίοτε, όταν η κόρη αυτού εκπορνεύεται.

-Να το ρίχνη στο μεθύσι υπό την πρόφασιν δήθεν να λησμονήση τα βάσανα και την αγωνία της ζωής.

-Να εκμεταλλεύεται κατά τρόπον αδικαιολογήτου σκληρότητος τα μικρά αυτού τέκνα, αποστέλλων αυτά από νεαρωτάτης ηλικίας εις την επίμοχθον εργασίαν.

-Να μην έχη ουδέ το ελάχιστον απόθεμα δια την πρώτην αντίξοον περίστασιν του βίου, όσω και αν είνε εκ φύσεως οικονόμος και προνοητικός.

Δυνατόν εν τούτοις οι εργάται να μην είνε μέθυσοι, αλλ’ όλοι των είνε καταχρεωμένοι, όλοι των ενδιαιτώνται κάκιστα υπό τους πλέον ανθυγιεινούς όρους και πεθαίνουν στην ψάθα, γυμνοί, ξετραχηλισμένοι.

Το ηξεύρετε και το ηξεύρομεν, πόσους αρνούνται να δεχθούν τα νοσοκομεία μας και πόσοι απέθανον μέσα εις τα καροτσίνια εν υπαίθρω φερόμενοι εδώ και εκεί πανταχόθεν αποδιωκόμενοι.

……………………………….

Τους εργάτας τους ενθυμούνται μόνον εν ημέραις εκλογών. Τότε τσακίζονται οι βουλευταί, τότε οι δήμαρχοι, τότε οι πάρεδροι, τότε οι σύμβουλοι. Τα εργοστάσια μεταβάλλονται εις καπηλεία ψηφοθηρίας και οι εργάται κατόπιν άγονται προς τας κάλπας ως αγέλαι πτηνών κατά βούλησιν του δεσπότου. Αν δύνανται ας πράξουν άλλως!
Το διορίζεσθαι σήμερον εις ιδιωτικόν εργοστάσιον κατήντησε και αυτό ρουσφέτι. Και εκεί απαιτούνται μέσα και υποδούλωσις φρονήματος, ούτως ώστε δεν υπάρχει έλλην εργάτης έχων το φρόνημα ανεξάρτητον. Αν δε καμμιά φορά οι πολιτικοί μας άνδρες επισκέπτονται εις τα βιομηχανικά μας εργοστάσια να είσθε βέβαιοι ότι δεν το κάμνουν από εθνικόν ενδιαφέρον και από μέριμναν ενοργανώσεως και κυβερνητικής προστασίας προς την νεαράν μας βιομηχανίαν, αλλά δια να κολακεύσουν και περιποιηθούν τον βιομήχανον βέβαια, ότι αυτός δεν δεσπόζει μόνον του σώματος των εργατών του, αλλά και του φρονήματος αυτών!

(Γ.Β.) Βλάσσης Γαβριηλίδης, «Ο εργατικός κόσμος εν Ελλάδι. Σκέψεις-τύποι-εικόνες-επεισόδια», Εφημ. Ακρόπολις, 10 Μαίου 1894

Φαίνεται ότι ο χρόνος κυλά πολύ αργά, ίσως και καθόλου στις γειτονιές του Κέντρου της Αθήνας. Οι εξαθλιωμένοι εργάτες του 19ου αιώνα παραχώρησαν τη θέση τους στους μετανάστες και στους περιθωριακούς.

Συνθήκες εξαθλίωσης. Χέρια που βυθίζονται στους σκουπιδοντενεκέδες και ψάχνουν τις σκουπιδοσακούλες για να βρουν το απομεινάρι από κανένα φαγώσιμο ή «προς ανταλλαγή» ντενεκέδες και γυάλινα μπουκάλια. Παιδιά κάθε ηλικίας, χρώματος, φυλής, βυθισμένα στα ναρκωτικά και στο αλκοόλ, τριγυρνούν, κοιμούνται στις εισόδους των πολυκατοικιών και σηκώνονται μόνο για να ζητιανέψουν και να εξασφαλίσουν τη δόση τους. Ελληνίδες και αλλοδαπές πόρνες από τη Νιγηρία έξω από τα ξενοδοχεία, δίπλα στα σπίτια με τα κόκκινα φώτα. Άστεγοι κάθε ηλικίας με χαρτόκουτα και σκύλους. Εγκαταλελειμμένα κτίρια με σπασμένες κλειδαριές που μπαινοβγαίνουν διάφοροι. Μικρά παιδιά που πουλούν αναπτήρες, κούκλες, φακούς και ότι άλλο μπορεί κανείς να φανταστεί. Σύριγγες, άδεια μπουκάλια, αίματα….

Τίποτα δεν άλλαξε: παραμονές των εκλογών, πολιτικοί, βουλευτές, δήμαρχοι, δημοτικοί σύμβουλοι υπόσχονται για το «κοινωνικό πρόσωπο» της Αθήνας.

Η Ζιζή Σαλίμπα είναι οικονομολόγος-ιστορικός