30/10/10

Ο χαμένος παράδεισος

ΤΗΣ ΜΑΡΘΑΣ ΠΥΛΙΑ

«Αυτό που προσδίδει έναν ελαφρύτερο ορισμό στο μεταπολεμικό τσιμέντο είναι κάτι που δεν φαίνεται ούτε από τον αέρα ούτε από τη θάλασσα: μια υπόγεια ζωή, παρούσα ακόμη στις γειτονιές, όπου η κάθε μία από αυτές διατηρεί ίχνη από την καθημερινότητα του χωριού, που ακολούθησε τα εκατομμύρια εκείνα των ανθρώπων, οι οποίοι άφησαν τις επαρχίες και τις χώρες της ξενιτιάς για να βρεθούν εκεί στο κέντρο της δράσης»
Έντμουντ Κίλι, Εφευρίσκοντας τον Παράδεισο, 1999

Τίποτα πια δεν προσδίδει μια «ελαφρύτερη» όψη «στο μεταπολεμικό τσιμέντο»∙ ούτε ακόμα και αυτή η συγκαταβατική, νεορομαντική ματιά του σύγχρονου κοσμοπολιτισμού, που συνηθίζει να ξεκόβει τον πολιτισμό από τις υλικές του προϋποθέσεις.
Σήμερα, σε συνθήκες παγκοσμιοποιημένης κρίσης, μια σχεδόν μεταφυσική, αόρατη αρχή διαχωρίζει το καλό από το κακό, το ωραίο από το άσχημο. Ένα λόγος θολός, εμφορούμενος από την ιδιοτέλεια της εγχώριας και της ξένης διαπλοκής, ξεχωρίζει τις αιτίες από τ’ αποτελέσματα, έτσι που, τα προβλήματα της προσωπικής και πολιτικής καθημερινότητας, αδιάκοπα καταγγέλλονται και ασταμάτητα μεγαλώνουν.
Μετά το ’89, εκατομμύρια άνθρωποι άφησαν μαζικά τις εστίες τους, για να επιβιώσουν προσφέροντας τους εαυτούς τους ως φτηνό εργατικό δυναμικό στα κέντρα της τότε θριαμβεύουσας Δύσης. Σήμερα, 21 χρόνια μετά, η Δύση βυθίζεται στη μεγαλύτερη μεταπολεμική οικονομική της κρίση και η όψη της μεταπολεμικής Αθήνας -στην οποία ο Έντμουντ Κίλι ξαναβρήκε κάποτε τον παράδεισο- μαραζώνει από τα παραμελημένα κτήρια, τις άδειες γειτονιές, τα κλειστά μαγαζιά, την ανέχεια που εξαπλώνεται, την καχυποψία, το αλισβερίσι των ναρκωτικών και την απόγνωση των γκέτο.
Σαν να επρόκειτο όλα αυτά να ήτανε γραφτό να συμβούν, η αλληλουχία των γεγονότων εξαφανίζεται, οι πολιτικές και οι προσωπικές ευθύνες ακυρώνονται και τη λογική υποκαθιστά η σαστισμένη υποταγή και ο λόγος της εξουσίας που παραπληροφορεί. Στην πολιτική μας σκηνή σήμερα, οι αιτίες αποκτούν συχνά αυθύπαρκτη αξία και οι λόγοι και τα συμβάντα υποκαθιστούν χωρίς ντροπή την ουσία της ηθικής.
Για παράδειγμα: ο υπουργός των οικονομικών κ. Παπακωνσταντίνου, προσφάτως, δήλωσε πως δεν θα μπορούσε το ΠΑΣΟΚ προεκλογικά να πει όλη την αλήθεια στο λαό, γιατί απλούστατα θα έχανε τις εκλογές! Ο κ. Πάγκαλος μας είπε το περίφημο «μαζί τα φάγαμε», σαν να μην όφειλε, τόσα χρόνια εκλεγμένο μέλος των Κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και του κοινοβουλίου, να ασκεί πολιτική διαχείριση και έλεγχο! Η κ. Μπακογιάννη πρότεινε να ξεχάσουμε τα σκάνδαλα για να πάμε μπροστά, σαν να μην υπάρχει πια φόβος αυτή η δηλητηριώδης, ακραία υστερόβουλη πολιτική πρακτική να συνεχίσει να κατατρώει ηθικά και οικονομικά τον τόπο. Ο δε Καρατζαφέρης και οι συν αυτώ, μια στο καρφί και μια στο πέταλο του λαϊκισμού, αποφαίνονται, λιγότερο ή περισσότερο δυναμικά, πως, για τα προβλήματα της Αθήνας και της χώρας, φταίνε οι ξένοι και ό,τι είναι ξένο σ’ εκείνο που ο ίδιος και οι ομοϊδεάτες του προβάλλουν ως ελληνική παράδοση∙ σαν να μην στηρίξαμε την πρόσκαιρη οικονομική ανάπτυξη και την προσωπική μας ευκολία στα εξευτελιστικά μεροκάματα των μεταναστών∙ σαν να μην έχει τίποτα μετακινηθεί στη σύγχρονη πολυπολιτισμική -όχι μόνο από τη μετανάστευση- ελληνική κοινωνία.
Σήμερα η πρωτεύουσα, «το κέντρο της δράσης», η μεγαλούπολη όπου ως τώρα κατευθύνονταν οι εσωτερικοί και ξένοι μετανάστες, η οικονομική και πολιτική καρδιά της χώρας έτσι όπως την έφτιαξαν οι μεταπολεμικές συνθήκες, αντανακλά με μεγαλύτερη διαύγεια από την υπόλοιπη χώρα την εικόνα και το φόβο της κρίσης.
Δύο χρόνια μετά από τις εξεγέρσεις που πυροδότησε η δολοφονία του Γρηγορόπουλου, η λαίλαπα των μέτρων που αποκαθηλώνουν μαζικά τα κοινωνικά κεκτημένα δύο αιώνων πολιτισμού, και ο ορυμαγδός των αδιαφανών, λογιστικών επιχειρημάτων που εναλλάσσονται για να την δικαιολογήσουν, φαίνεται πως έχουν για την ώρα ανακόψει την αντίσταση. Ας ελπίσουμε πως από την κάλπη των δημοτικών εκλογών θα προκύψει ένα ηχηρό μήνυμα προς τα κατεστημένα πολιτικοοικονομικά συμφέροντα της Ελλάδας και του εξωτερικού, που επιχειρούν εκβιαστικά να παρουσιάσουν για μονόδρομο την επιβολή των δικών τους συμφερόντων και να καθηλώσουν την καθημερινή μας ζωή στον τεχνολογικό τους μεσαίωνα.

Η Μάρθα Πύλια διδάσκει Οθωμανική ιστορία στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και είναι υποψήφια περιφερειακή σύμβουλος με την Αριστερή, Οικολογική Συνεργασία Ανατ. Μακεδονίας-Θράκης

Δεν υπάρχουν σχόλια: