Σπαράγματα

Του Κώστα Βούλγαρη

ΑΡΙΣΤΕΑ ΠΑΠΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ, Νυχτερινή βιβλιοθήκη, εκδόσεις Κέδρος, σελ. 70

Για περισσότερο από είκοσι χρόνια, η παρουσία της Αριστέας Παπαλεξάνδρου είναι διαρκής και διακριτή στα λογοτεχνικά δρώμενα, χωρίς ποτέ να φανεί ότι διεκδικεί ρόλους αλλότριους και μικροεξουσίες. Χαμηλόφωνη, χαμολότονη, αξιοπρεπής, φορέας μιας παρελθούσης πια παιδείας της λογοτεχνικής συντεχνίας, όπως παρελθούσα είναι και η έννοια της συντεχνίας.

Δοκίμασε εκδοχές ύφους και τεχνοτροπικές λύσεις, μετείχε σε γόνιμες και άγονες συνάφειες του μετιέ, όπως όλα αυτά αποτυπώνονται στο έργο της, το οποίο νομίζω πως εκφράζει πειστικά, και κυρίως ειλικρινά τη μεταβατικότητα της ποιητικής στιγμής, όπως βιώνεται από τους νεότερους ποιητές και ποιήτριες, χωρίς σταθερά σημεία αναφοράς και ποιητικής ταυτοποίησης.

Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά αποτυπώνονται στο ανά χείρας βιβλίο, και ξεκινώ από ένα ποίημα που εδράζεται στο μπαρ Au Revoir, διαχρονικό στέκι λογοτεχνών και καλλιτεχνών, και απευθύνεται στον Γιάννη Βαρβέρη, τακτικό θαμώνα. Με εφαλτήριο αυτό το ορισμένο λογοτεχνικά, στοιχειωμένο θα έλεγα, σημείο, μας δίνει μια εικόνα της πόλης, μια εικόνα της απουσίας της ποίησης από το αστικό τοπίο.

Και τώρα τι;

Αυλαία γκρίζα από μπετόν

με θέα την Πατησίων

Άλλα ποιήματα αναφέρονται στα ήθη της λογοτεχνικής συνάφειας, κάποτε με πίκρα, άλλοτε με δηκτικότητα, ποιήματα για οικεία της πρόσωπα, μα στις περισσότερες σελίδες αναδύεται ένας τόνος προσωπικός, που τελικά αυτός συνέχει και διαπερνά το βιβλίο. Έχουμε λοιπόν την αίσθηση μιας γυναίκας της εποχής μας, με όλες τις συμβάσεις που ορίζουν την καθημερινότητά της, με όλες τις εμπλοκές που την καταπιέζουν.

Σε ποιον ψυχαναλύθηκε ο Φρόυντ;

Μια γυναίκα που απευθύνεται στον αναγνώστη, καθιστώντας τον συμμέτοχο, κάποτε και συνένοχο, αλλά απευθύνεται και σε πρόσωπα του παρελθόντος, συνοψίζοντας και απολογίζοντας διανυσμένες διαδρομές, κοινωνικές και ιδεολογικές διαδρομές, που εδώ εγγράφονται και διαχειρίζονται προσωπικά, όπως στο εξαιρετικό ποίημα για την Μαντώ Μαυρογένους.

Τόσων ηρώων έπαθλα

στον κάδο

της μαθητικής μου μνήμης

Μιας σύγχρονης γυναίκας το άλγος, το κοινωνικό και το ποιητικό καταθέτει εν όλω η Αριστέα Παπαλεξάνδρου, γι’ αυτό και σπαραγματικό χαρακτήρα έχει το βιβλίο της, αν και διόλου μελοδραματικό ή αδιέξοδα «ριζοσπαστικό», αφού αποφεύγει και τις ολισθηρές ατραπούς της λεγόμενης γυναικείας ποίησης.

Μα δεν κοιτώ τις γυναίκες.

Τα ρούχα τους κοιτώ!

Παναγιώτης Δαραμάρας, Παλίμψηστο, 2022, μαρκαδοράκι σε σελίδα βιβλίου, 16 x 22 εκ.