Θεατρικό αναλόγιο

Ίδρυμα Ιωάννου Φ. Κωστόπουλου – Θεατρικό Αναλόγιο, Δραματική και σκηνική γραφή στην Ελλάδα. Αναλόγιο 2005-2017 & The J. F. Costopoulos Foundation – Analogio festival, Dramatic and Stage Writing in Greece. Analogio 2005-2017, Αθήνα 2018, σ. 207+207.

Άρτεμις Ποταμιάνου, Which side
are you on? Freedom, 2019, μεικτή τεχνική,
138 x 48 x 48 εκ., φωτ. Τ. Λεοντίδης

Ήδη ένας υπερδεκαετές θεατρικό και δραματικό φεστιβάλ βασισμένο στην ιδιωτική πρωτοβουλία είναι άθλος εξαρχής. Ειδικά όταν αποκτά αμέσως πανελλήνια και με την πάροδο του χρόνου παγκόσμια ακτινοβολία ανεξάλειπτη. Η Σίσσυ Παπαθανασίου είναι ένας ακάματος άνθρωπος, ζωντανό και δημιουργικό κύτταρο στον χώρο των Γραμμάτων και των Τεχνών. Η επιμονή, η διάκριση, οι γνώσεις και το μεράκι της, σε συνδυασμό με το έμφυτο ταλέντο της επιλογής κατάλληλων συνεργατών και της ορθής κι εργονομικής «διανομής» ρόλων, καθηκόντων κι αρμοδιοτήτων, όλ’ αυτά κι άλλα πολλά οδήγησαν σε μια σταθερή κι απαρέγκλιτη πορεία με καρπούς τόσο σημαδιακούς κι αξιοσημείωτος που δεν μπορεί να τους αμφισβητήσει κανείς. Τα δώδεκα χρόνια αυτού του μοναδικού, πρωτότυπου και μη αντιγράψιμου θεσμού περιέχονται στους δύο τόμους που επιχορήγησε γενναία το Ίδρυμα Ιωάννου Φ. Κωστόπουλου, το οποίο σημειωτέον είχε και την ιδέα της έκδοσης και συνέβαλε ενεργά στην υλοποίησή της: όπως διαβάζουμε στους συντελεστές, η Μένη Στρογγύλη Υπεύθυνη του Ιδρύματος είχε την ιδέα, τον συντονισμό, και ανέλαβε την επιμέλεια της αγγλικής έκδοσης. Στα ελληνικά και στα αγγλικά, διαθέσιμα για κάθε μελετητή του θεατρικού φαινομένου, αλλά και της δραματικής γραφής αυτής καθ’ εαυτής, αυτά τα πολυσέλιδα κι εκπληκτικώς τεκμηριωμένα βιβλία με τις υπέροχες φωτογραφίες και τις κατατοπιστικές λεζάντες είναι κόσμημα για κάθε βιβλιοθήκη, πανεπιστημιακή, δημοτική, σχολική αλλά και ιδιωτική. Κάθε συλλέκτης θα ήθελε να έχει την πρώτη έκδοση αυτού του μνημειώδους έργου αναφοράς για κάθε θεατρολόγο, δραματολόγο, φιλόλογο και θεατράνθρωπο που σέβεται τον εαυτό του κι επιθυμεί να εξελιχθεί.

Κάθε χρονιά δράσης του Αναλογίου παρουσιάζεται με ευδιάκριτη δομή: το συνολικό πρόγραμμα, οι παραστάσεις, οι συγγραφείς, οι συντελεστές, τα βιογραφικά όλων των εμπλεκομένων (θεωρητικών και πρακτικών ανθρώπων της σκηνικής δράσης). Το στήσιμο κάθε δισέλιδου είναι υψηλής αισθητικής, διαφοροποιείται από τα προηγούμενα έτσι ώστε να αποφεύγεται κάθε επανάληψη και ρίχνει φως στην αντίστοιχη δράση λειτουργώντας όχι ως «αναμνηστικό» αλλά ως αρχείο πλήρες, διεξοδικό και τεκμηριωμένο. Ίσως στο μέλλον θα ήταν χρήσιμο και σκόπιμο να τυπωθεί το σύνολο των έργων που «διαβάστηκαν» σε αυτό το Φεστιβάλ Αναλογίου. «Εν αρχή ην ο λόγος». Σε μια εποχή που μας κατακλύζει η εικόνα κι όλοι σπεύδουν να απαλλαγούν από τα «ράκη» της γλωσσικής και μουσικής τους κληρονομιάς προκειμένου να αναβαπτιστούν στην παγκοσμιοποιημένη «σούπα» μιας υποκουλτούρας βάρβαρης, άμουσης κι αφασικής, προσπάθειες σαν αυτή επιτελούν πολλαπλές λειτουργίες και υπηρετούν πάμπολλους σκοπούς, αισθητικούς, φιλοσοφικούς, ιδεολογικούς, κοινωνιολογικούς, πολιτισμικούς. Είναι σημαντικό λοιπόν και να ενθαρρυνθούν από το επίσημο Κράτος και να ενισχυθούν από την Ιδιωτική Πρωτοβουλία αν θέλουμε να λεγόμαστε άνθρωποι, ενεργοί πολίτες και πολιτισμικά κύτταρα συνδημιουργικά κι αναζωογονητικά.

Στα χρόνια της πολύπλευρης πολιτισμικής Κρίσης είναι πολύ σημαντική η ελεύθερη έκφραση, η ανταλλαγή ιδεών, το γκρέμισμα των τειχών (καβαφικών αλλά και ψυχροπολεμικών) με σεβασμό όμως προς την ετερότητα, την ιδιαιτερότητα και την αξιοπρέπεια κάθε ενός και όλων μαζί. Συγχαίρω το Ίδρυμα Κωστόπουλου για αυτό το εκδοτικό θαύμα και τη Σίσσυ Παπαθανασίου για την αντοχή μέσα στο χρόνο, το μόνο ασφαλές κριτήριο αξίας. Τους εύχομαι να μακροημερεύσουν και να συνεχίσουν τις ακάματες προσπάθειές τους για το καλό όλων των ανθρώπων, χωρίς στεγανά κι αποκλεισμούς αλλά με όλα τα ιδανικά του Διαφωτισμού σε πλήρη λάμψη και άνθιση.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ