Ποιητική προστασία

ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΒΟΥΖΗ

ΝΤΙΝΟΣ ΣΙΩΤΗΣ, Διασωληνωμένο πένθος: Σχόλιο για το χρονικό της φωτιάς, Κοινωνία των (δε)κάτων, Έκδοση εκτός εμπορίου

Να μιλήσουμε ξανά για τις φωτιές / να πούμε ότι έχομε να πούνε να τα / βάλουμε όλα κάτω να μιλήσουν οι // υπεύθυνοι λες και δεν μας έπνιξαν οι / καπνοί αλλά εγώ μόνο ένα λέω: πάλι / επίκαιρα Τα ποιήματα της πυρκαγιάς («Πάλι επίκαιρα»)

Η διάσταση του χρόνου στην Ελλάδα αντιστοιχεί σε έναν τύπο γλώσσας. Όπως στη γλώσσα επανέρχονται διαρκώς οι ίδιες φράσεις, έτσι και η χρονική ροή στη χώρα χαρακτηρίζεται από την επαναφορά των παρελθοντικών και κυρίως των τραγικών γεγονότων. Βασικό γνώρισμα του Ντίνου Σιώτη αποτελεί η αμεσότητα με την οποία αντιδρά σε αυτά τα συμβάντα. Στο προλογικό σημείωμα της συλλογής Διασωληνωμένο πένθος, της οποίας το περιεχόμενο αναφέρεται στην καταστροφική και πολύνεκρη πυρκαγιά στην Ανατολική Αττική, σημειώνει τα εξής: «Όλα τα ποιήματα, εκτός από το προτελευταίο… γράφτηκαν στην Αθήνα, στην Τήνο, στο φέριμποτ Αικατερίνη και στην Αθήνα ξανά, από το βράδυ της Δευτέρας 23 Ιουλίου έως το βράδυ της Κυριακής 29 Ιουλίου 2018. Είναι η τρίτη ποιητική συλλογή μου με θέμα τις φωτιές – προηγήθηκαν τα Ποιήματα πυρκαγιάς και οι Αναδασωτέες στάχτες, το 2007 και το 2009 αντίστοιχα.».

Η πρώτη από τις δύο τελευταίες συλλογές παρέπεμπε στις ολέθριες πυρκαγιές στην περιοχή της Ηλείας, ενώ η δεύτερη στις φωτιές οι οποίες μαίνονταν το καλοκαίρι του συγκεκριμένου έτους στην Αττική, στον Κιθαιρώνα, στην Κάρυστο, στη Σκύρο, στη Ζάκυνθο και αλλού στην Ελλάδα. Ο κριτικός Κώστας Ζωτόπουλος επισήμαινε, μεταξύ άλλων, για τα Ποιήματα πυρκαγιάς ότι «… δεσπόζει το εφιαλτικό αίσθημα της βιβλικής οικολογικής καταστροφής. Πολλά ποιήματα διαπνέονται από αισθήματα απογοήτευσης και εναντίωσης στην αδυναμία της πολιτικής, καθώς και ειρωνίας έναντι των πολιτικών, που κάποτε φθάνει στον σαρκασμό…» («Οι φωτιές σβήνουν την Ελλάδα», Η Καθημερινή, Τρίτη 28 Οκτωβρίου 2008). Στο Διασωληνωμένο πένθος προβάλλονται επίσης: η κλιματική αλλαγή και η εκδίκηση της Φύσης, η χώρα ως φέρετρο και ως τεράστιο λάθος, η αμεριμνησία των πολιτικών η τροφοδοτούμενη από την εγγυημένη ατιμωρησία τους, οι νομιμοποιημένες από το Κράτος καταπατήσεις, η τραγελαφική οργάνωση της Πολιτικής Προστασίας, το δράμα των πυρόπληκτων, η αγωνία για τους αγνοουμένους, ο θρήνος για τους νεκρούς, οι ηρωικοί διασώστες. Επιπλέον, καταγγέλλονται η θανατοφιλία των ΜΜΕ και η ουσιαστική απάθεια του θεατή μπροστά στην εικόνα.

Η επικαιρικότητα δεν χαρακτηρίζει μόνο τις τρεις συλλογές για τις πυρκαγιές. Αντίθετα, συναντάται και σε αρκετά ακόμη ποιητικά βιβλία του Ντίνου Σιώτη, για παράδειγμα, στο Μαύρο χρήμα, στις Νέες αναρτήσεις και στο ριάλιτι διαρκείας με άνω τελείες. Το συγκεκριμένο στοιχείο προέρχεται τόσο από την παλαιότερη ενασχόληση του ποιητή με τη δημοσιογραφία όσο και από τις επιρροές του από την αμερικανική λογοτεχνία, η οποία έχει παράδοση στον συνδυασμό της πεζογραφίας και της ποίησης με το ρεπορτάζ, όπως στο In Cold Blood (Εν ψυχρώ), το non-fiction novel του Truman Capote και σε συνθέσεις των Αmiri Baraka, Lawrence Ferlinghetti, Carolyn Forché, αντίστοιχα. Μάλιστα ο Ντίνος Σιώτης είναι ο μόνος σύγχρονος έλληνας ποιητής ο οποίος κατά σύστημα εργάζεται με το υλικό της επικαιρότητας το αποδεικνυόμενο συχνά ασύμβατο με τα ποιητικά εγχειρήματα και ωστόσο επιτυγχάνει επίσης συστηματικά.

Ιωάννα Νατσίκου, Χωρίς τίτλο, από τη σειρά Filter, Objects Series, 2016- 2018