Σημειώσεις επί βιβλίων

ΜΑΡΙΑ ΚΟΥΡΣΗ, Λέει ότι είναι κήπος, εκδόσεις Γαβριηλίδης, σελ. 67

Παρατηρώ ότι τα τελευταία χρόνια οι συλλογές της Μαρίας Κούρση, μιας ποιήτριας που τη θεωρώ από τις αξιότερες στη μινιμαλιστική εστίαση του βλέμματος, όπου αθροίζονται με άκρα λεπτουργία, όπως σε κάδρο ενός εσωτερικού ψυχικού τοπίου,  συναισθήματα και βιώματα, δεν είναι απλώς συγκεντρώσεις μεμονωμένων ποιημάτων. Υπάρχει μια αρμολόγηση στις εικόνες που εναλλάσσονται στις αφηγήσεις της, έτσι ώστε να τις διαβάζουμε πλέον ως συνθέσεις, και μάλιστα ως συνθέσεις που έχουν ένα κεντρικό νόημα, έναν πυρήνα αεικίνητο που μεταναστεύει από τη μια εικόνα στην άλλη. Συνάμα όμως οι συνθέσεις της είναι με τέτοιο τρόπο δουλεμένες ώστε να προσφέρουν μια πρόταση ποιητικής τέχνης και τεχνικής. Στο Λέει ότι είναι κήπος, ένα αρκετά απαιτητικό και δομημένο ως προς την τεχνική του βιβλίο, το κλείσιμο ενός ποιήματος της Κούρση παραπέμπει κυριολεκτικά ή ετυμολογικά στην αρχή του, οπότε το τέλος μεταγγίζεται σε αρχή και δημιουργείται έτσι στον αναγνώστη όχι μόνο η αίσθηση αλλά και η πραγμάτωση ενός κυκλικού, ενιαίου γεγονότος! Τυπικά μπορεί να πει κανείς ότι είναι μια εναλλασόμενη κίνηση του τέλους ενός ποιήματος που γίνεται αρχή του επομένου, ή, σ’ ένα δεύτερο πεδίο ανάγνωσης, μπορεί να θεωρηθεί μια μορφή διαδοχικού γλωσσικού παιχνιδιού. Είναι αυτά, αλλά στο βάθος όμως νομίζω ότι δείχνει η εναλλασσόμενη κίνηση της Κούρση κάτι βαθύτερο και  πλησιέστερο στο ανιστόρητο που τελικά ιστορεί με τη δική του δύναμη τη ζωή. Αυτά που εναλλάσσονται συνεχώς είναι οι μικροί και μεγάλοι θάνατοι, όπως και οι μικρές και μεγάλες γεννήσεις, του έρωτα και του πένθους. Μα όχι όμως ως τυχαία γεγονότα αλλά ως σημεία ενός ενιαίου φαινομένου, ενός κύκλου επάλληλων ρυθμών που αποτελεί την προκαθορισμένη ταυτότητα του κάθε προσώπου. Με αυτή την έννοια, η κάθε ύπαρξη δεν είναι ριγμένη στην τύχη της, αυτή που είναι, έτσι που είναι, ούτε ο τρόπος με τον οποίο χαρακτηρίζεται από τους άλλους είναι τυχαίος. Το πώς ονοματίζεται και γίνεται συνειδητή «επιβάλλεται» από την ίδια την οντότητά της.  

ΑΛΕΞΗΣ ΖΗΡΑΣ

Μαρία Λοϊζίδου, Cropping Up, 2014. 

Ευγενική παραχώρηση Kalfayan Galleries, Αθήνα – Θεσσαλονίκη. Φωτογραφία: Πηνελόπη Γερασίμου