Λόγος για συνομωσίες

Με αφορμή την τελευταία ποιητική συλλογή του Θοδωρή Ρακόπουλου, «Η συνωμοσία της πυρίτιδας»

ΤΟΥ ΘΩΜΑ ΤΣΑΛΑΠΑΤΗ

Τα Νεκρά Φωνήεντα

Η γλώσσα μας είχε κάποτε άλλα είκοσι έξι φωνήε­ντα, που αντικατόπτριζαν είκοσι φθόγγους, σήμερα εν αχρησία. Σώζονται σκόρπια σε διάφορες πηγές τα απομεινάρια αυτών: στα μεσοβυζαντινά μουσικά κεί­μενα του Πατριαρχείου Αντιοχείας, στην επιγραμ­ματική παράδοση του Αξούμ, στον ύστερο Γαμαλιήλ (δάσκαλο του Ναζιανζηνού) και βεβαίως στην προ­φορά των ορεσίβιων λαών της έσω Μάνης.

(από το βιβλίο)

Οι Ρεπτίλιανς (γνωστοί στα Ελληνικά και ως ερπετοειδή), αποτελούν ανθρωπόμορφες σαύρες, οι οποίες πίνουν αίμα και αλλάζουν σχήμα ώστε να μεταμφιεστούν σε ανθρώπους. Το ύψος τους κυμαίνεται από 1.5 έως 3.5 μέτρα. Οι Ρεπτίλιανς κατάγονται από τον αστερισμό Άλφα Ντραγκόνις και κρύβονται σε υπόγειες βάσεις κάτω από τη γη. Στον ελεύθερο χρόνο τους αρέσκονται να συνωμοτούν ενάντια στους ανθρώπους. Πολύ συχνά αντικαθιστούν ανθρώπους σε κομβικές θέσεις -κλειδιά. Άλλωστε όπως έκανε γνωστό ήδη από το 1999 ο David Icke, στο κλασσικό του πλέον βιβλίο με τον ταπεινό τίτλο ‘’Το μεγαλύτερο μυστικό: Το βιβλίο που θα αλλάξει τον κόσμο’’, πολλοί αρχηγοί χωρών, πρόεδροι και πρωθυπουργοί είναι στην πραγματικότητα Ρεπτίλιανς. 

Πρόσφατα ο πρωθυπουργός τα Νέας Ζηλανδίας John Key αρνήθηκε επίσημα πως είναι ένας ερπετοειδής εξωγήινος που έχει ως σκοπό να εξολοθρεύσει και να κατακτήσει ολόκληρο τον πλανήτη. Επίσης παραδέχτηκε πως δεν αλλάζει μορφές. Και αν ο Νεοζηλανδός πρωθυπουργός είχε την αξιοπρέπεια και την ευθιξία να προβεί σε αυτές τις δηλώσεις, δεν ισχύει το ίδιο για μια σειρά από άλλες προσωπικότητες: ο Ντόναλντ Ράμσφελντ, η Χίλαρυ Κλίντον, η βασίλισσα Ελισάβετ, διάσημοι αστέρες όπως ο Μπομπ Χόουπ, η Αντελίνα Τζολί και ο Μπραντ Πιτ και πολλοί άλλοι έχουν κατηγορηθεί επανειλημμένως για  ρεπτιλιανισμό. Στην Ελλάδα οι πιο γνωστοί Ρεπτίλιανς είναι ο Γιώργος Κύρτσος, ο Κώστας Λαλιώτης, ο Πέτρος Κωστόπουλος, ο Γιώργος Παπανδρέου και –φυσικά- η Βέφα Αλεξιάδου. Πρόσφατες καταγγελίες ότι ο Μάκης Τριανταφυλλόπουλος είναι και αυτός ένας Ρεπτίλιαν αποδείχτηκαν αναληθείς αφού πρόσφατα τεστ απέδειξαν πως η σύσταση του DNA του είναι πιο κοντά όχι σε αυτό της σαύρας αλλά σε εκείνο του σκουληκιού, κάτι που φυσικά δεν εξέπληξε κανέναν.

Και αν όλα αυτά σας φαίνονται αστεία, απλά να σας ενημερώσουμε πως τα βιβλία του David Icke βρίσκονται εδώ και καιρό στην λίστα των Μπεστ Σέλλερ, οι δημόσιες αναγνώσεις και συζητήσεις του συγκεντρώνουν μέχρι και 6.000 άτομα κοινό, ενώ σύμφωνα με  πρόσφατη δημοσκόπηση ένα 4% των Αμερικανών ψηφοφόρων δήλωσε πως πιστεύει στις ιδέες του.

Καλώς ήρθατε  λοιπόν στον υπέροχο κόσμο των θεωριών συνομωσίας. Εδώ  η Γη είναι κούφια και το φεγγάρι ψεύτικο, το AIDS κατασκευάστηκε σε κρυφά εργαστήρια και οι εξωγήινοι επισκέπτονται πια τη Γη με μονή ταρίφα. Εδώ οι Μασόνοι, οι ιλουμινάτοι, οι κρυφές αδελφότητες, η λέσχη (μπόντι)μπίντελμπεργκ, το πείραμα της Φιλαδέλφειας, η δολοφονία του JFK και η 11η Σεπτεμβρίου. Εδώ οι κυκλώνες, οι τυφώνες και τα τσουνάμι δεν είναι φυσικά φαινόμενα αλλά αποτελέσματα μυστικών υπερόπλων. Εδώ τα X-Files είναι δραματοποιημένα ντοκιμαντέρ και ο Κώδικας Ντα Βίντσι κάτι περισσότερο από ένα μυθιστόρημα (εξίσου προβληματικό βέβαια είναι να χαρακτηρίσεις αυτό το πράμα μυθιστόρημα).

Οι θεωρίες συνομωσίας μοιάζουν εξαιρετικά διασκεδαστικές ειδικά στις περιπτώσεις εκείνες όπου ο συνδυασμός βλακείας, λογικών χασμάτων και αχαλίνωτης φαντασίας υπάρχουν στον υπερθετικό τους βαθμό. Και ακόμα και αν κανένας  σοβαρός άνθρωπος δεν μπορεί να προσεγγίσει με σοβαρότητα τις θεωρίες αυτές, είναι εξίσου λάθος να αντιμετωπίζει το φαινόμενο των θεωριών συνομωσίας ως κάτι το μη- σοβαρό. Ας αναλογιστούμε τις επιπτώσεις που είχε στην χρήση της η πρώτη (και η σημαντικότερη σε έκταση και διάρκεια διάδοσης) θεωρία, δηλαδή «Τα πρωτόκολλα των σοφών της Σιών». Κατασκευασμένα  από τις μυστικές υπηρεσίες της Τσαρικής Ρωσίας, τα πρωτόκολλα περιέγραφαν την συνωμοσία των Εβραίων για την εγκαθίδρυση της παγκόσμιας κυριαρχίας τους και λειτούργησαν ως ένα από τα σημαντικότερα επιχειρήματα της αντιεβραικής ναζιστικής προπαγάνδας (με τα γνωστά βέβαια αποτελέσματα). Ακόμα και αν η επιστημονική έρευνα έχει αποδείξει περίτρανα την πλαστότητά τους, τα πρωτόκολλα επιβιώνουν ως κείμενο, ως επιχείρημα και ως μίσος.

Σε ένα κόσμο που εμφανίζεται όλο και πιο σύνθετος οι θεωρίες συνομωσίας εξηγούν μέσα από την απλούστευση. Ενώνουν με ταχύτητα ασύμβατα στοιχεία, δίνουν μορφή σε παλιές στέρεες δοξασίες (Οι μάγισσες π.χ. και τα φαντάσματα φιλτραρισμένα μέσα από την τεχνολογία γίνονται εξωγήινοι και ιπτάμενοι δίσκοι εκτελώντας ουσιαστικά την ίδια φαντασιακή λειτουργία). Οι θεωρίες συνομωσίας μας καλούν σε μια μόνιμη άμυνα. Ορίζοντας τον εχθρό στην πραγματικότητα προσπαθούν να περιγράψουν την ταυτότητα του υποκειμένου και της ομάδας. Δεν είναι άλλωστε τυχαία η γειτνίασή τους με τις εθνικιστικές ιδέες. Μέσα από την υπεραπλούστευσή, οι θεωρίες αυτές ομογενοποιούν μάζες, εντάσσοντας τα πάντα στο δίπολο φίλος/εχθρός περιγράφοντας την πραγματικότητα ως έναν ακήρυχτο πόλεμο τον οποίο χάνουμε αλλά στον οποίο τελικά (για κάποιον λόγο) θα θριαμβεύσουμε.

Στην πολιτική σφαίρα οι θεωρίες συνωμοσίας  παίζουν έναν πολλαπλό ρόλο. Κατ’ αρχήν υπάρχουν παράλληλα της επίσημης ερμηνείας ενός γεγονότος. Όσες περισσότερες εμφανίζονται, τόσο πιο πολύ αποδυναμώνουν τις όποιες εναλλακτικές στην επίσημη ερμηνεία απόψεις. Έτσι μοιάζει αρκετό μια άποψη η οποία διαφωνεί με την επίσημη ερμηνεία να χαρακτηριστεί ‘’θεωρία συνομωσίας’’ ώστε να αποδυναμωθεί, χωρίς περιθώρια άρσης του στίγματος. Οι θεωρίες προσπαθούν να ερμηνεύσουν χωρίς ερμηνευτικά εργαλεία και τελικά να αποπροσανατολίσουν και να συγκαλύψουν. Ο  αυταρχικός, απόλυτος και κλειστός τρόπος σκέψης τους, τις ορίζει ως φύσει συντηρητικές εξαιτίας της θέσης τους απέναντι στην λογική και την ρευστότητα του επιχειρήματος. Ο φορέας τους δεν καταφέρνει να   αντιληφθεί και να ερμηνεύσει. Αυτό που του ζητείται είναι η αποδοχή ή η απόρριψη σχεδόν με όρους πίστης. Στον πόλεμο αυτών των θεωριών, μόνιμος ηττημένος είναι πάντα η κριτική σκέψη.

Στην νέα του ποιητική συλλογή,  ο Θοδωρής Ρακόπουλος εκμεταλλεύεται τη δομή, τους τρόπους καθώς επίσης και την ιδιότυπη χρήση της λειτουργίας των λογικών αλμάτων και τις φαντασίας των Θεωριών συνομωσίας, τοποθετώντας τες -μαζί με το χιλιασμό και την πινακοθήκη των μυθικών ζώων- ως κεντρικό αρμό του βιβλίου του. Δίνοντάς τους λογοτεχνική αυτοτέλεια, τις απελευθερώνει από τη σκοπιμότητά τους καθιστώντας τες  ένα παράδοξο λογοτεχνικό υλικό. Ταυτόχρονα όμως, η παραδοχή της έκτασής και της σημασίας τους στη σύγχρονη δημόσια αφήγηση, καθώς και η σύνδεσή τους με την κρίση και τη συγχρονία της, μοιάζουν με πολιτική χειρονομία που μας καλεί να αντιληφθούμε τους τρόπους των θεωριών συνομωσίας στο εδώ και στο τώρα.

Έχει για παράδειγμα ενδιαφέρον να εξετάσουμε τη λειτουργία των θεωριών συνομωσίας στην πρόσφατη ελληνική ιστορία ως εργαλείο ενάντια στην άνοδο της αριστεράς. Να αναπολήσουμε τα μυθεύματα που δημιουργήθηκαν την εμφυλιακή περίοδο ενάντια στους κομουνιστές και στην μετεμφυλιακή περίοδο ενάντια στην ΕΔΑ με στόχο να πλήξουν τον αντίπαλο στηριζόμενοι σε κατασκευασμένα στερεότυπα (οι κομουνιστές θα σας κλέψουν τα σπίτια, θα απαγορεύσουν τον χριστιανισμό και θα πουλήσουν την Μακεδονία μας). Εδώ ας τονίσουμε πως είναι οι ίδιοι οι κατασκευαστές των θεωριών αυτών, που χρησιμοποίησαν την ίδια ακριβώς περίοδο τους συνωμοτικούς μηχανισμούς του κράτους με αποκορύφωμα την ανατροπή του το 1967.

 Οι ίδιες θεωρίες μοιάζουν και σήμερα να μπαίνουν σε ισχύ. Η αριστερά ταυτίζεται από τον κυρίαρχο λόγο με την τρομοκρατία, την πτώχευση, την καταστροφή. Ταυτόχρονα μια σειρά ρυθμίσεων, πολιτικών αποφάσεων και πράξεων απορυθμίζουν και αλλάζουν το πρόσωπο κάθε βεβαιότητας και κάθε δημοκρατικού δικαιώματος. Στην Ελλάδα των επιτάξεων, των πράξεων νομοθετικού περιεχομένου, των βασανιστηρίων, των στρατοπέδων συγκέντρωσης, του εξευτελισμού της ανθρώπινης ύπαρξης και της γυναίκας στην περίπτωση των οροθετικών γυναικών, της άμεσης πια προπαγάνδας των μέσων μαζικής ενημέρωσης και τόσων άλλων, θα μπορούσαμε με ευκολία να παραδεχτούμε πως το δημοκρατικό πολίτευμα έχει αλλοιωθεί. Αλλά αυτό θα ήταν βέβαια μία ακόμη θεωρία συνομωσίας.

Ο Θωμάς Τσαλαπάτης είναι ποιητής

http://tsalapatis.blogspot.gr/