1/12/12

Η διαλεκτική του Πέραν

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΓΕΩΡΓΟΥΔΗΣ, Πέραν, εκδόσεις Γαβριηλίδης, σελ. 92

O Παναγιώτης Γεωργουδής με την τρίτη ποιητική κατάθεσή του που έχει τον τίτλο Πέραν, διευρύνει και συστηματοποιεί συγχρόνως τα στοιχεία που στις δύο πρώτες συλλογές του (Κίρκη, 2006, Διαλεκτική του λυρισμού, 2008, εκδ. Γαβριηλίδης) ορίζουν την ποιητική του ταυτότητα: πολιτικές και κοινωνικές αναφορές, υπαρξιακή αναζήτηση, φιλοσοφική θεώρηση, στιχουργική αφομοίωση της παραδοσιακής και νεοτερικής ποίησης. Η τρίτη συλλογή του, ως εκ του τίτλου της, Πέραν, τροχιοδρομεί τη νόηση και το βλέμμα μας σε κάτι το προκεχωρημένο: Πέραν, ναι, αλλά πέραν από τι; Ο Γεωργουδής μας παραπέμπει, σύμφωνα με τη σημείωσή του στο τέλος του βιβλίου, σε μια ρητή γεωγραφική διάσταση (Πέραν = ονομασία του γνωστού προαστίου τη Κων/πολης) και σε φιλοσοφικά σημαινόμενα, αφού ο όρος Πέραν συνιστά φιλοσοφική έννοια στην προσωκρατική φιλοσοφία. Έτσι ο όρος Πέραν προβάλλεται και σημασιολογείται διττώς, και ως τόπος και ως τρόπος νοείν. Επομένως ο Γεωργουδής προτείνει εν ταυτώ έναν τρόπο κι έναν τόπο, που είναι ο τροπότοπος της ίδιας της ποίησης, έναν τόπο κι έναν τρόπο που είναι συγχρόνως πέραν και εντός. Να το πω με στίχους του ποιητή: Πέραν των πληγών μας και εντός των πληγών του κόσμου.

Αυτός είναι ο βηματισμός της συλλογής: πέραν των πληγών και εντός των πληγών. Η πληγή του Γεωργουδή έχει όνομα, και το όνομα αυτής: Ιστορία. Ωστόσο, τα ποιήματα αυτά θάλλουν, καθώς ο Γεωργουδής τα ποτίζει με το καθαρό και γάργαρο νερό του μύθου, δεν τα αφήνει μόνον με το γλυφό νερό της πικρής ιστορικής εμπειρίας. Κατά τούτο, η ποιητική του συλλογή δεν είναι μόνον ιστορικο-δίαιτη αλλά και μυθο-δίαιτη. Το ερεθιστικότερο ωστόσο ποίημα, που συνιστά και ένα πολύ ενδιαφέρον εγχείρημα, είναι το τελευταίο ποίημα που δίνει και τον τίτλο του στο βιβλίο. Το φιλόδοξο ποίημα «Πέραν», που εκτείνεται σε 20 σελίδες, αποτελεί από μόνο του μια ολοκληρωμένη ποιητική σύνθεση σε μοντέρνο ελεύθερο στίχο και παραδοσιακούς 15σύλλαβους. Με φωτόνια λόγους και μορφές από την πνευματική γεωγραφία του Ελληνισμού και του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού, ο Γεωργουδής μας καλεί να αφυπνιστούμε απέναντι στη σύγχρονη τεχνοεπιστημονική και οικολογική βαρβαρότητα, στον αυτιστικό μεταμοντερνισμό και στα αδιέξοδα προτάγματα των Αγορών, για να πορευτούμε Πέραν της πολιτικής ερημοποίησης που απειλεί να αφανίσει την ανθρώπινη αξία και ζωή.
Γι’ αυτό και ανασύρει στη μνήμη μας έννοιες (Λόγος, Δικαιοσύνη, Δημοκρατία, Φιλοσοφία) που δομούν το ζήτημα και το βίωμα της κοινότητας, δηλαδή το ζήτημα και το βίωμα της πολιτικής. Αυτή την ολική επαναφορά της ποίησης στη ζωή μας προτείνει με το Πέραν ο Γεωργουδής. Ή, για να το πω με τα λόγια του Ήγκλετον, το Πέραν μας δείχνει τον τρόπο με τον οποίο «η ποίηση μας
προσφέρει την εμπειρία να παίρνει το νόημα σχήμα».

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΕΡΟΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ

Δεν υπάρχουν σχόλια: