Λίγο προτού εκπνεύσει το επετειακό έτος, «Το ’21 της Αριστεράς» καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος του 23ου τεύχους του Αρχειοταξίου, της ετήσιας έκδοσης των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας, που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Θεμέλιο.
Εστιάζοντας στις αναγνώσεις της Επανάστασης του 1821 από τα αριστερά πολιτικά και κοινωνικά κινήματα, το αφιέρωμα ξεκινά με μια σημαντική συνέντευξη του ιστορικού Βασίλη Παναγιωτόπουλου στους νεότερους συναδέλφους του, Βαγγέλη Καραμανωλάκη και Πόπη Πολέμη. Σε αυτήν επιχειρείται μια περιδιάβαση στην πολύπλευρη και δυναμική σχέση της ελληνικής Αριστεράς με την Επανάσταση, από τη σοσιαλιστική σκέψη του 19ου αιώνα και των αρχών του 20ού μέχρι και τη Μεταπολίτευση.
Δεκαεννέα ακόμη ξεχωριστές συμβολές συγκροτούν το αφιέρωμα, εξετάζοντας μια σειρά θέματα, από τις πρώιμες αντιλήψεις της μαρξιστικής σκέψης και ιστοριογραφίας για την Επανάσταση, το έθνος, την οθωμανική κατάκτηση, τα δάνεια και τις καταχρήσεις, αλλά και τους εορτασμούς της εκατονταετηρίδας, το 1930 (Βίκυ Καραφουλίδου, Κωστής Καρπόζηλος, Γιάννης Κουμπουρλής, Βαγγέλης Σαράφης, Χρήστος Τριανταφύλλου), την ανάγνωση του 1821 από το αντιστασιακό κίνημα κατά τη διάρκεια της Κατοχής και του Εμφυλίου (Βαγγέλης Τζούκας, Παντελής Μπουκάλας, Χρίστος Μάης, Άννα Ματθαίου και Πόπη Πολέμη), την παρουσία του ’21 στη σκέψη και τα έντυπα της Αριστεράς κατά τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 (Χρήστος Λούκος, Άντα Κάπολα, Αλέξανδρος Μακρής), αλλά και κατά τη διάρκεια της δικτατορίας και της Μεταπολίτευσης (Αντώνης Σαραντίδης, Ελένη Κούκη, Κωστής Κορνέτης, Σπύρος Κακουριώτης, Παναγιώτης Στάθης). Το αφιέρωμα ολοκληρώνεται με την παρουσία του 1821 στις συλλογές των ΑΣΚΙ (Θανάσης Γάλλος).
Πέρα από το αφιέρωμα στην Ελληνική Επανάσταση, η πλούσια ύλη του τεύχους συμπληρώνεται με δύο κείμενα που πραγματεύονται πτυχές της ελληνικής εβραϊκής εμπειρίας μετά τη Σοά, αξιοποιώντας, μεταξύ άλλων, πηγές όπως η αλληλογραφία των επιζώντων (Ρίκα Μπενβενίστε, Ελένη Μπεζέ). Οι σελίδες του Αρχειοταξίου συμπληρώνονται με το χρονικό της δραστηριότητας των ΑΣΚΙ, που υπήρξε και φέτος πολύπλευρη, παρά τις περιοριστικές συνθήκες της πανδημίας.
Κοσμάς Σπύρου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου