18/10/20

Ολισθηρός δρόμος

Δύσκολο να παρακολουθήσω, έστω ως γκροτέσκο, σουρεαλιστικό στιγμιότυπο της καθημερινότητας, το κείμενο του Δημήτρη Δημητριάδη, «Στη θέση της Χρυσής Αυγής θα έπρεπε να δικαστεί και να καταδικαστεί ο ΣΥΡΙΖΑ» (iefimerida.gr - https://www.iefimerida.gr/ellada/dimitris-dimitriadis-sti-thesi-tis-hrysis-aygis-tha-eprepe-na-dikastei-kai-na-katadikastei-o) 
Με μια ψύχραιμη ανάγνωση, το κείμενο στέκεται στον χώρο της ανάλυσης λόγου ως δείγμα κατασκευής της αριστεράς ως σύγχρονου τέρατος, πράγμα που είναι τόσο απειλητικό για τη δημοκρατία και το έθνος, που ξεπερνά ακόμα και τη ναζιστική Χρυσή Αυγή. 
Επιβεβαιώνεται, λοιπόν, με λογοαναλυτικά κριτήρια, πως στη λογοδοσία η επίκληση στο συναίσθημα, με κινητοποίηση του ηθικού πανικού, εντείνει τη δεξιά μισαλλοδοξία για τους εχθρούς που πρέπει να παταχθούν: τα τέρατα που καραδοκούν να εξοντώσουν την πατρίδα, τη θρησκεία και την οικογένεια. Στον λόγο του Δημητριάδη κατασκευάζεται το δίπολο «εμείς», οι συνειδητοποιημένοι πολίτες, και «οι άλλοι», οι επικίνδυνοι κόκκινοι φασίστες. 
Το κείμενο δεν έχει ενδιαφέρον τόσο για το τι λέει – θα μπορούσε να ενταχθεί σε ένα παράδειγμα ακροδεξιάς ηθικής προτροπής να καταδικαστεί με αοριστολογικά κριτήρια ο ΣΥΡΙΖΑ και γενικά η αριστερά. Το ενδιαφέρον του έγκειται στην ανάγνωση των θέσεων υποκειμένων που οικειοποιείται ο Δημητριάδης στη λογοδοσία του. Δεν είναι βέβαια ο συναισθηματικός φιλελεύθερος πατριώτης που αγανακτεί. Είναι ο διανοούμενος συγγραφέας και μεταφραστής, ο οποίος για χρόνια παρακολουθεί και συμμετέχει στην καταγραφή και τον μετασχηματισμό του διαφωτισμού και της Ευρωπαϊκής ορθολογικής πολιτικής σκέψης. Επιτάσσοντας τις ηθικές αξίες της δικαιοσύνης και της δημοκρατίας, ο Δημητριάδης αναλαμβάνει την πνευματική «οφειλή» να καταδικάσει τους εγκληματίες που είναι υπεύθυνοι για όλα τα κακά της χώρας τα τελευταία χρόνια. Η δαιμονοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ είναι αοριστολογική, όλοι έχουν ευθύνη, ακόμα και προσωπική, ίσως γιατί στη λογική της «ανήθικης συμμορίας» είναι ανάγκη να εντοπίζεται ο «αρχηγός της οργάνωσης». Δεν αρκεί η ηθική καταδίκη. Αυτονόητα ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να διωχθεί και ποινικά, όπως η Χρυσή Αυγή. 
Ενδιαφέρουσα είναι και η αποποίηση του Δημητριάδη, καθώς λογοδοτεί για τους φασίζοντες Συριζαίους. Το εμβόλιο διακυβεύματος, προκύπτει από τον κίνδυνο να κατηγορηθεί ο αρθρογράφος ότι δεν αναγνωρίζει τη Χρυσή Αυγή ως ναζιστική εγκληματική οργάνωση. Απέναντι σε αυτό, αναγνωρίζει τη Χρυσή Αυγή ως εγκληματική οργάνωση, αλλά παράλληλα υπονομεύει ρητορικά τη σοβαρότητά της πολιτικής της ύπαρξης, κατασκευάζοντας στον λόγο έναν μεγαλύτερο εχθρό: τον Τσίπρα, τον ΣΥΡΙΖΑ και τους ψηφοφόρους του. 
Το κείμενο λειτουργεί ως βίβλος με σκοτεινά τέρατα, που διαβάζει ο παντοδύναμος αφηγητής σε ανυποψίαστα παιδιά-πολίτες, τα οποία είναι ανάγκη να συμμορφωθούν με τους πολιτικούς και ηθικούς κώδικες, ώστε να μην ανοιχτούν στο δάσος της Αριστεράς, όπου διάφορα φαντάσματα θα τα κυνηγήσουν. Το σπίτι είναι η πατρίδα, και η επικράτηση της πολιτικής ηθικής είναι ο αφανισμός των κακών αριστερών. Εξαιτίας αυτής της λογοδοσίας, είναι ανάγκη να αναλυθεί διεξοδικά η επιχειρηματολογία του Δημητριάδη, όχι για το ηθικό μένος και το μίσος του συγγραφέα, όσο για να αναδειχθούν με επιχειρήματα οι πολιτικές συνέπειες τέτοιων κειμένων. 

Κωστούλα Μάκη, κοινωνική ψυχολόγος

Άγγελος Αντωνόπουλος, Εγκλεισμός, 2017, γλυπτό με ήχο, PVC, γραφίτης, 145 x 80εκ. 

Δεν υπάρχουν σχόλια: