24/11/19

Όταν σχεδόν όλοι κολυμπούσαν στις αυταπάτες τους...

ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΒΟΥΛΓΑΡΗ

Κάποια χρόνια μετά το 1989, όταν σχεδόν όλοι κολυμπούσαν στις αυταπάτες τους, στην επέτειο των δεκαπέντε χρόνων από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, το 2004, εδώ στις «Αναγνώσεις» κάναμε ένα μεγάλο αφιέρωμα, με τίτλο Μετά το ’89. Στους δρόμους της ιστορίας και της λογοτεχνίας (κυκλοφορεί σε βιβλίο από τις εκδόσεις Γαβριηλίδη), όπου συμμετείχαν ιστορικοί, συγγραφείς, κριτικοί λογοτεχνίας, ιστορικοί τέχνης κ.ά., με δοκίμια αλλά και ανέκδοτα λογοτεχνικά κείμενα.
Εν μέσω πανηγυρισμών, λύσσας και ειρωνείας απέναντι σε κάθε τι που παρέπεμπε προς τα αριστερά, εκείνη η παρέμβαση ήταν μία από τις ελάχιστες, σε όλη την Ευρώπη, ανταποκρίσεις στο αίτημα να μιληθεί η μετάβαση που συνέβαινε, μπροστά μας, πάνω μας, να αρθρωθεί Λόγος για το ιστορικό παρόν, και νομίζω ήταν η μόνη συλλογική ανταπόκριση σε αυτό το αίτημα. Παραθέτω τα ονόματα των συμμετασχόντων:
Σπύρος Ασδραχάς, Αλέξανδρος Αργυρίου, Μάριο Βίττι, Κώστας Βούλγαρης, Ρέα Γαλανάκη, Στάθης Γουργουρής, Γιάννης Δάλλας, Αλέξης Ζήρας, Λήδα Καζαντζάκη, Λουτσιάνο Κάνφορα, Νίκος Καραπιδάκης, Μάσσιμο Κατσούλο, Δημοσθένης Κούρτοβικ, Ευγενία Κριτσέφσκαγια,  Αντώνης Λιάκος, Γιώργος Μαργαρίτης, Ανδρέας Μήτσου, Δημήτρης Μίγγας, Χριστίνα Ντουνιά, Κώστας Γ. Παπαγεωργίου, Γιάννης Παπαθεοδώρου, Θωμάς Σκάσσης,   Γιώργος Σταθάκης, Σώτη Τριανταφύλλου, Λίζυ Τσιριμώκου,  Μισέλ Φάις, Τάσος Χατζητάτσης. Όπως σημείωνα απολογιστικά, στο τέλος του αφιερώματος:

«Σίγουρα η πτώση του τείχους και των ανατολικών καθεστώτων άλλαξε την επί δεκαετίες παγιωμένη διπολικότητα του κόσμου, και τις συνακόλουθες, αυτοβεβαιούμενες και αλληλοτροφοδοτούμενες, συμβολοποιήσεις του ‘καλού’ και του ‘κακού’. Κυρίως όμως ενέτεινε, θα έλεγα γενίκευσε, την εν πολλοίς προϋπάρχουσα αμηχανία για το ‘πέραν αυτών’, αν θέλετε για το ‘μετά’.»
Όταν, τρία χρόνια αργότερα, το αφιέρωμα εκδόθηκε σε βιβλίο, υπήρξε ένας «δεύτερος γύρος» συζήτησης, με ένα νέο αφιέρωμα υπό τον τίτλο Μετά το ’89. Στους δρόμους της κριτικής σκέψης, όπου συμμετείχαν οι:
Αλέκος Αλαβάνος, Κώστας Βεργόπουλος, Κώστας Βούλγαρης, Στέφανος Δημητρίου, Τιτίκα Δημητρούλια, Άντα Διάλλα, Αλέξης Ζήρας, Νίκος Θεοτοκάς, Μάκης Καβουριάρης, Λήδα Καζαντζάκη, Κυριάκος Κατζουράκης, Βαγγέλης Κάσσος, Γιώργος Μερτίκας, Γιώργος Μπλάνας, Ανδρέας Πανταζόπουλος, Γιάννης Παπαθεοδώρου, Παναγιώτης Πούλος, Στέφανος Ροζάνης, Νικόλας Σεβαστάκης, Κώστας Χριστόπουλος. Παραθέτω ένα μικρό απόσπασμα από το εναρκτήριο κείμενο του αφιερώματος, του Ανδρέα Πανταζόπουλου:
«Η τυφλή πίστη στην πρόοδο εξακολουθεί να μπορεί να δίνει νόημα στην ανθρώπινη ύπαρξη; Το ερώτημα είναι ίσως το κεντρικότερο πρόβλημα της σημερινής ‘μεταβατικής’ εποχής που άνοιξε στην μετά-’89 εποχή και εγκαινίασε όλη την τελετουργία της λεγόμενης παγκοσμιοποίησης. Η σχεδόν πανθομολογούμενη κρίση της προόδου έχει αποδιαρθρώσει βασικούς κανόνες της κοινής συμβίωσης, έχει αποσχηματίσει σε μεγάλο βαθμό το ίδιο το σχέδιο μιας ιδεολογίας στηριζόμενης σε έναν ‘ιστορικό νόμο’ σύμφωνα με τον οποίο η ανθρωπότητα βρίσκεται μέσα σε μια διαρκή διαδικασία εκπλήρωσης διαδοχικών ανώτερων σκοπών».
Τα δύο αφιερώματα είναι διαθέσιμα στο μπλογκ των «Αναγνώσεων»:


Γιώργος Καζάζης, Χωρίς τίτλο, 2019, λάδι σε καμβά, 100 x 100 εκ.

Δεν υπάρχουν σχόλια: