Καλά νέα

Τούτο το καλοκαίρι έφερε νέα καλά. Αυτή η μεγάλη νίκη θα ‘ναι η σιωπηλή συντρόφισσα τις μέρες της θάλασσας. Οι σιωπές της νίκης, θα ‘ναι οι παραστάτες της μοναχικότητάς μου την ώρα που θα μαγειρεύω και θα βλέπω απέναντι σκιές από βυζαντινές εικόνες και χαρακιές στα κείμενα της χαρμολύπης. Να ταιριάξω προσπαθώ τις μνήμες και τα τραγούδια όλων όσων αγάπησα όλα τα χρόνια, μαζί με τις γεύσεις και τα αρώματα που αναδεύονται από το τηγάνι μου πάνω στις πέτρες. Κοιτώ τις πέτρες, τις αταίριαστες, τις χαραγμένες απ’ τον ήλιο και τον αέρα.

Ο δραγουμάνος έρχεται με νέα απ’ την πόλη, νέα όπως πάντα βρώμικα, νέα του εαυτού τους, τις αθλιότητες των κυβερνώντων. Αλλά οι μυρουδιές του τηγανιού τραβούν την προσοχή μου. Ένα περίεργο παιχνίδι κάνουν αυτές οι γεύσεις. Βλέπω μια γειτόνισσα να ασβεστώνει την αυλή της. Να καθαρίσει, μου λέει. Αυτή η αρχαία λέξη έρχεται πάλι έντονα να υπενθυμίσει το συναμφότερον καθήκον απέναντι στον λαό και στην πατρίδα. Βαρύγδουπες λέξεις, όταν δεν σημαίνουν, απλές όταν η αλήθεια τους βιώνεται στην κάθε μέρα μας. Τραβώ το φαγητό από τη φωτιά, το αφήνω να ξεκουραστεί και κοιτώ τις πέτρες που έχουν πάρει την καπνιά απ’ τη φωτιά, σαν ένα σεντόνι μυστικό, σαν ένας ήχος, μια μουσική εσώτερη, μίλια μακριά κείμενη από τη βία του καιρού.

Απλώνω ένα λινό τραπεζομάντηλο στο τραπέζι και περιμένω τον δραγουμάνο να πλύνει τα χέρια του. Αυτός ξέρει, κάθε φορά που μου φέρνει νέα από τον κόσμο τον περιμένει ένα τραπέζι. Είναι ήσυχα εδώ, η θερινή ραστώνη δρα ευεργετικά στους ρυθμούς των ανθρώπων. Ο έσω χρόνος δεν είναι ακριβή πολυτέλεια, αλλά εργαστήρι ιδεών, ζωής και έρωτος. Ασχολούμαι επίμονα με τα καθάρισμα του τηγανιού. Όχι το πλύσιμο, αλλά το καθάρισμα. Πρέπει να μείνουν εντός τους οι μνήμες των αρωμάτων για το επόμενο φαγητό. Να μη διαταραχτεί η συνέχειά του από βίαιες παρεμβάσεις. Έτσι έχω μάθει εδώ στη Μεσόγειο. Έτσι μαγείρευαν για χρόνια οι άνθρωποι. Μερικές φορές πλένω το τηγάνι μου με θαλασσινό νερό. Να μείνει το αλάτι, να δέσει όπως λένε οι αγαπημένες γυναίκες και οι παλιοί ψαράδες.

Ο δραγουμάνος συνεχίζει να μου λέει τα νέα, αλλά το μυαλό μου έχει αρχίσει να ταξιδεύει μακριά από όλα αυτά που στοιχειώνουν το σήμερα. Αυτό το παλιό τηγάνι μου θυμίζει την Αριστερά. Αυτό λέω στον δραγουμάνο και βάζει τα γέλια. Η Αριστερά, μου λέει, σήμερα είναι σύγχρονη, ακούει ραπ και σερφάρει. Δεν ψηφίζει ο κόσμος παλιά τηγάνια. Είναι νέος ο δραγουμάνος, γρήγορος στα πόδια και στα λόγια. Είναι δείγμα της νέας εποχής. Μα εγώ πιστεύω ότι αυτό το παλιό τηγάνι είναι κάτι σαν τα άγια των αγίων. Αυτό προσπαθώ να του πω. Πως αν τούτο το παλιό τηγάνι χαθεί, ή αλλάξει, τότε η Αριστερά θα είναι λειψή, μπορεί να μην είναι αριστερά, να είναι κάτι άλλο. Γιατί τούτο το παλιό τηγάνι δεν είναι είδος μουσειακό αλλά λειτουργικό. Αυτό προσπαθώ να του πω, δείχνει να κάνει προσπάθεια να με καταλάβει. Βλέπει την αγάπη που έχω σε τούτο το παλιό τηγάνι. Βλέπει και τι ωραίες μαγειρικές πετυχαίνει. Βλέπει πως κανοναρχεί την φαντασία μου και τον ενθουσιασμό μου όταν πάω να μαγειρέψω και τα ταιριάζει όλα. Και τούτο ποιεί κακείνο μη αφιέναι, μου λέει το παλιό τηγάνι. Βλέπω τη θάλασσα να λαμπυρίζει εμπρός μου και σηκώνω το τηγάνι μου σαν λάβαρο για την νέα ζωή, για την ελπίδα που έρχεται κι ύστερα το τυλίγω προσεκτικά και το βάζω στη θέση του να ξεκουραστεί. Αύριο θα είναι μια άλλη μέρα, διαφορετική από τις γκρίζες μέρες που ζήσαμε μέχρι τώρα.

ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΣΑΚΕΛΛΙΩΝ