Γιώργος Κακουλίδης / Μανδραγόρας

Αρκετές σελίδες για τον πρόωρα χαμένο ποιητή αφιερώνει στο τελευταίο, 60ό τεύχος του το περιοδικό Μανδραγόρας. Ευχάριστη η έκπληξη, γιατί πολλαχώς αποσυνάγωγος ο Κακουλίδης, αλλά και γραμματολογικά ακατάτακτος, και ως εκ τούτων προφανώς αδικημένος από την κριτική και τη φιλολογία.

Δεν θα μπορούσε όμως να περάσει «απαρατήρητος», όχι μόνο γιατί είχε έντονη κοινωνική παρουσία αλλά και γιατί το έργο του άξιζε αρκετά περισσότερα από αυτά που αξιώθηκε ως ανταπόκριση. Σίγουρα, η δημόσια παρουσία του Κακουλίδη (ένα κράμα Κατσαρού και Καρούζου) τον αδίκησε. Στο μικρό λοιπόν κριτικό ανθολόγιο, που επιμελήθηκε η Βιβή Τουρογιάννη, βλέπουμε και σημαίνουσες ανταποκρίσεις (Κώστας Γουλιάμος, Γιώργος Βέης, Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης... − ας προσθέσω και τη δικιά μου), που δείχνουν ότι το «τεκμήριο της εποχής» το έχει ο Κακουλίδης, ως εφαλτήριο για τη δέουσα μελέτη και αποτίμηση. Παραθέτω ένα απόσπασμα από κείμενο του επί μακρόν συμπότη του, Ηλία Λάγιου, για ένα βιβλίο του Κακουλίδη:

«Τι είναι ακριβώς Η σειρήνα της Ομόνοιας; Θα έλεγα, ευθαρσώς, ότι αποτελεί την αντιστροφή ενός έθνους, κατά την αυτή διάλεκτο όπου το σύνολο του έργου του Κακουλίδη μεταγλωττίζεται σε μιαν αλληλουχία αρνητικών προσημάνσεων. Έτσι, το πασίγνωστο υπό του Γάλλου Διδασκάλου ρηθέν, ‘η ποίηση είναι η ανάπτυξη ενός επιφωνήματος’, στον Κακουλίδη ενδύεται τον σαματατζίδικο πάταγο των Απόκρεω, και η ποίηση ‘συνίστατα στη σύμπτυξη ενός παραληρήματος’ [...]

Πύκνωση, και διάσπαση, και ξεσκαρτάρισμα, και εκ νέου πύκνωση. Μέχρι το εξωφρενικό παραμύθι, τον κλαυσίγελω, τη φάρσα».

Νομίζω πως δεν υπάρχει καλύτερη περιγραφή και της δημόσιας περσόνας του Κακουλίδη. Περσόνα η οποία, από τη στιγμή που δεν έγινε κλισέ και άλλοθι των κουλτουριάρηδων του κέντρου της Αθήνας (όπως συνέβη με τον Κατσαρό και τον Καρούζο), ζημίωσε καταφανώς την υποδοχή του έργου του. Το οποίο όμως είναι εκεί.

Κώστας Βούλγαρης

Paul Signac (1863-1935), Η κόκκινη σημαδούρα, 1895, λάδι σε καμβά, 81,2 × 65 εκ., Musée d’Orsay, Παρίσι