Μανώλης Μπαμπούσης, «Ο κήπος»

Άποψη της έκθεσης του Μανώλη Μπαμπούση «Ο κήπος» στην Αίθουσα «Νίκος Κεσσανλής» της ΑΣΚΤ

Της Χριστίνας Πετρηνού*

Ο Μανώλης Μπαμπούσης από τη δεκαετία του ’70 ασχολείται μοναδικά με τη φωτογραφία αλλά και με άλλες εκφράσεις. Η ατομική αυτή έκθεση προβάλλει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει την σύγχρονη φωτογραφία σαν μια διαφορετική σκέψη και προσέγγιση μέσα από προσωπικές διαδρομές της ποίησης και της αρχιτεκτονικής.

Η έκθεση του εικαστικού Μανώλη Μπαμπούση στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών στην εκθεσιακή αίθουσα Νίκος Κεσσανλής, συγκεντρώνει όλες τις πολύπλευρες δράσεις του: εικαστικός φωτογράφος, ποιητής, αρχιτέκτονας, καθηγητής στην ΑΣΚΤ στο εργαστήριο φωτογραφίας που ίδρυσε και συνοδοιπόρος του Γιάννη Κουνέλλη για πάνω από είκοσι χρόνια όπου ο εικαστικός φωτογράφος ακολούθησε τον καλλιτέχνη φωτογραφίζοντας και καταγράφοντας το έργο του. Μια μοναδική συνομιλία μεταξύ σύγχρονων καλλιτεχνών.

Θα μας εκπλήξει να στριμώξουμε ομαδοποιώντας το έργο του ενώ αυτό συνδιαλέγεται με κάθε έκφανση της πνευματικότητάς του. Η δημιουργική του σφαίρα είναι πλούσια και εμπλέκει τις ιδιότητές του περισσότερο από όσο νομίζουμε. Αυτή η συν-έκθεση των πνευματικών του ενδιαφερόντων κάνει την παρουσίαση του έργου του ξεχωριστά μοναδική και είναι γεμάτη από γοητευτικές εκπλήξεις. Με μια λέξη έχουμε να κάνουμε με έναν ακούραστο καλλιτέχνη σε μια διαδικασία συνεχούς πειραματισμού χωρίς επικαλύψεις.

Εκείνο που μας εντυπωσιάζει είναι η ποικιλία των θεμάτων του, των μεθόδων του που αλληλοσυμπλέκονται και με αυτόν τον τρόπο εμπλουτίζει κάθε πτυχή σε ένα έργο το οποίο είναι εν εξελίξει. Το βιογραφικό του είναι πλούσιο σε εκθέσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Η επιμελήτρια της έκθεσης Barbara Polla σωστά επέλεξε την προσέγγιση μιας μη γραμμικής θέασης. Τον Μπαμπούση τον απασχολεί η αρμονική σχέση μεταξύ φύσης και πόλης, μεταξύ οικολογίας και πολιτικής. Ο ίδιος το έχει αποδείξει πολλές φορές αρχίζοντας από τη δημιουργία του κήπου στην ΑΣΚΤ και συνεχίζοντας ως σήμερα στην Τζια.

Έχουμε να κάνουμε με έναν φωτογράφο ο οποίος αναζητά με πάθος τα θέματά του τα οποία φέρουν μια συγγένεια, αυτή του προσωπικού οράματος. Οι φωτογραφίες του εμπνέονται από την καθημερινότητα στην οποία ενσωματώνει μια ουτοπική διάσταση, όπου η τεχνολογία επισκιάζεται από τον ανθρωπισμό. Η απλότητα της φωτογραφικής του προσέγγισης δημιουργεί μια καθαρή και αντικειμενική φωτογραφία και την καθιστά απρόβλεπτη, όπως άλλωστε παραμένει και η ζωή. Οι λήψεις του έχουν μια προσαρμοστικότητα, μια ευελιξία, μια καθαρότητα την οποία επιλέγει σε διάφορες στιγμές, όπως για παράδειγμα στα μηχανήματα αυτόματων συναλλαγών. Το έργο του Friedrich και του Beuys γίνονται αφορμή για να μιλήσουμε για αναφορές πέραν της φωτογραφίας.

Στην έκθεση δίνεται έμφαση στις εγκαταστάσεις του, σε βίντεο προβολές φωτογραφιών και σχεδίων. Όλες οι εικαστικές εκφάνσεις του Μανώλη Μπαμπούση συμπλέουν με σύγχρονα θέματα. Πρόκειται για ένα μεγαλεπήβολο σχέδιο όπου ο ποιητικός του λόγος σχολιάζει την κοινωνία ως την τέχνη. Οι τρόποι με τους οποίους σκέφτεται και δουλεύει δημιουργούν μια καυστική αισθητική μέσα από την οποία αυτοσαρκάζεται και ο ίδιος.

Αναζητά και βρίσκει έναν συνδετικό κρίκο, μια δομή που να συνδέει τις διαφορετικές του πλαστικές συνθέσεις. Οι τσιμεντόλιθοι που τοποθετούνται πάνω σε δυο σειρές από καρέκλες. Μιλούν για το τείχος, την απομόνωση, την ακύρωση της επικοινωνίας και μας αφήνουν μετέωρους. Από την άλλη πλευρά αντιπαραβάλλει τη φωτογραφία του Μυστικού Δείπνου στην τραπεζαρία ενός μοναστηριού με ένα στρωμένο τραπέζι πάνω στο οποίο έχουν τοποθετηθεί με προσοχή μια σειρά από αναποδογυρισμένες καρέκλες. Το θέμα της θρησκείας τον απασχολεί εδώ και χρόνια μέσα από μια σειρά φωτογραφιών εσωτερικών χώρων θρησκευτικής αναζήτησης.

Η έκθεση «Κήπος» παρουσιάζει μια πτυχή του φωτογραφικού έργου του Μανώλη Μπαμπούση τοποθετώντας το ανάμεσα σε προσωπικές διαδρομές. Θα ήταν δύσκολο να μιλήσει κανείς για αναδρομική έκθεση. Αντιθέτως πρόκειται για μια έκθεση η οποία αποκαλύπτει τις διαφορετικές εκφράσεις του καλλιτέχνη-φωτογράφου όπου η φωτογραφία του έρχεται να μοιραστεί με την ποίηση και την αρχιτεκτονική ένα προσωπικό όραμα.

*Η Χριστίνα Πετρηνού είναι ιστορικός τέχνης και επιμελήτρια εκθέσεων