Μια ιδέα ζωντανή

ΣΠΥΡΟΣ ΚΑΤΣΙΜΗΣ, Ο ρυθμιστής, εκδόσεις Γαβριηλίδης, σελ. 56

Ευαισθησία, στοχασμός, λυρισμός. Χαρακτηριστική στιχουργική λιτότητα με πλούτο νοημάτων. Και χρώματα: Το μαύρο και το λευκό, με τα αντίστοιχα σημαίνοντά τους: Το σκοτάδι και το φως. Το νέο ποιητικό βιβλίο του γνωστού, παλαίμαχου δημοσιογράφου Σπύρου Κατσίμη, στραμμένο με τρόπο βιωματικό και γεμάτο προβληματισμό στην δύσκολη σύγχρονη εποχή μας.

Σύντομα και περιεκτικά, τα τριάντα τέσσερα ποιήματα της συλλογής διαιρούνται σε τέσσερις ενότητες, η κάθε μια από τις οποίες τελειώνει με το ομώνυμο στιχούργημα, και αφήνει για τον αναγνώστη το δικό της στίγμα. Ο Σπύρος Κατσίμης ανήκει σ’ εκείνη την παλιά γενιά, που κατέχει το κατ’ εξοχήν μέτρο σύγκρισης του παρελθόντος με τον σύγχρονο τρόπο ζωής. Είναι ο ποιητής που πιστεύει ότι «ο αιωνόβιος βράχος στη μέση του πάρκου/ κομμάτι πράσινου βουνού που άντεξε…/ είναι μια ιδέα ζωντανή και χαρά του παιδιού/ της νέας πόλης».

Τα δίπολα: τεχνολογία (ψυχρός κόσμος) – ανθρώπινο συναίσθημα (αγάπη, έρωτας), μεγάλη πόλη – φύση, πλούσια συνοικία – παλιά γειτονιά, πλούτος – μιζέρια, και εν τέλει ζωή – θάνατος, είναι αντιστίξεις πανταχού παρούσες μαζί με την κοινωνική ευαισθησία του ποιητή, η οποία θίγει όλα τα προβλήματα που μας ταλανίζουν, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. «Είδα ηλιόλουστες στιγμές μέσα στον άγριο καιρό/ πλάι στον ήρεμο ποταμό… / Τις είδα πάλι τη νύχτα, στην αγρύπνια μου…/ ρυθμίζοντας με τη φαντασία μου/ την κλιματική αλλαγή», λέει λόγου χάρη πολύ χαρακτηριστικά για την καίρια καταστροφή που έχει προκαλέσει ο άνθρωπος στο κλίμα, και γεμάτος νοσταλγία για τις παλιές, καλές μέρες, στο ποίημα «Ο ρυθμιστής», από το οποίο έλκει τον τίτλο του και ολόκληρο το βιβλίο. Ενώ στον «Χωρισμό», ατόφιο το τετράστιχο είναι ένα απόφθεγμα: «στο ηλεκτρονικό διαμέρισμά σου δεν πρόσεξε κανείς/ τον πατέρα που άρχιζε να μιλάει/ να απομακρύνεται και να μιλάει/ στην άλλη ζωή».

Σε ένα ποίημά του ο Κατσίμης δεν διστάζει να αναφερθεί ακόμη και στην τρομοκρατική επίθεση που πραγματοποιήθηκε στην Νίκαια της Γαλλίας το Ιούλιο του 2016, η οποία προκάλεσε την σφαγή δεκάδων αθώων: «Στο σπίτι της παραλίας η μητέρα/ είδε τον θάνατο που πέρασε…/ και αποκοιμίζοντας το δικό της μωρό/ μπέρδεψε το γλυκό νανούρισμα/ με το μοιρολόγι». Συγκλονιστικό είναι και το ποίημα «Βομβαρδισμοί», όπου αντί για «σπασμένες κούκλες», μπορούμε άνετα να διαβάσουμε «σπασμένα μέλη» και  «σπασμένες ψυχές»).

Ανάμεσα σ’ αυτή την έγνοια, την θλίψη, την απαισιοδοξία και τον πόνο, μικρές σπίθες φωτός δίνουν πάντα τον δικό τους τόνο: «Έχεις ακόμα μια ευκαιρία/ να επιστρέψεις στη μιζέρια/ να επιστρέψεις από την πλούσια συνοικία…/ να επιστρέψεις, πάντα ερωτευμένος/ σε τόπους ζεστούς ή παγωμένους/ με τη βροχή, τον ήλιο και τα χιόνια». Ενώ ο άνεργος, «…στη μικρή του σοφίτα/ με θέα τον ουρανό/ ζητούσε λίγο από το άπειρο/ των αστεριών».

Τα αστέρια, ο παρήγορος θόλος της κοιμισμένης φύσης στο σκοτάδι, αποτελούν οδό διαφυγής σε αρκετά ποιήματα, και καταφυγή στην ελευθερία μιας άλλης ζωής. Άλλωστε ο έρωτας είναι πανταχού παρών, κι εμείς, δεν μπορούμε παρά να τελειώσουμε τούτο το μικρό κριτικό σημείωμα, μ’ ένα ποίημα-έκρηξη που είναι αφιερωμένο σ’ αυτόν: «Κάτι μαγικό συνέβη απόψε/ στην κατάμεστη αίθουσα της συναυλίας:/ ο πιανίστας/ έστρεψε το βλέμμα στο ακροατήριο/ απομόνωσε/  την ουράνια μορφή σου/ κι έπαιξε για σένα.»

ΔΑΦΝΗ ΜΑΡΙΑ ΓΚΥ-ΒΟΥΒΑΛΗ

Petrit Halilaj, Do you realise there is a rainbow even if it’s night!? (gold green),
2017, παραχώρηση του καλλιτέχνη και της kamel mennour