Για τον Ηλία Λάγιο

Επιμέλεια Κώστας Βούλγαρης

Έκδοση Αυγή/Ερατώ

σελ. 160

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Πρόλογος

Α’ ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΟΥ ΗΛΙΑ ΛΑΓΙΟΥ

-Εν επαρχιακή χωροδεσποτεία μεσαιωνικού Βασιλείου [ποίημα]

-Η γλώσσα ως ο άλλος τρόπος του κόσμου

-Κριτική για ένα βιβλίο που δεν διάβασα - και προς τι;

-Αποκάλυψη και πόλεμος ως πολιτική θεολογία

-Νεογνωστικισμός και κομμουνιστική εσχατολογία [για τον Κώστα Βάρναλη]

-Το τετράγωνο της κυρά-Ροδαλίνας (για την Ελένη Βακαλό]

-Μανόλης Αναγνωστάκης [ποίημα]

Β’ ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ ΚΡΙΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΩΝ

Κώστας Βούλγαρης, ...Την ιστορία της Ιστορίας θα ξαναπώ

-Φιλολογικά χρονικά

Γιάννης Δάλλας, Ποίηση και ιστορία

Άγγελος Παπαδημητρίου, Η γνώμη της Ελένης Βακαλό για τον Ηλία Λάγιο

Μάσσιμο Κατσούλο, Η ιστορία της ιστορίας του

Δημήτρης Ελευθεράκης, Από το ιερό κείμενο στην “φρίκη του Θεού”

Γ’ ΧΑΙΡΕ ΠΟΙΗΤΗ

Κώστας Βούλγαρης, Αλέκος Αλαβάνος, Γιώργος Μπλάνας, Βαγγέλης Κάσσος, Μάσσιμο Κατσούλο, Γιώργος Λίλλης, Γιάννης Δάλλας, Γιώργος Βέης, Μαρία Κούρση, Σπύρος Βρεττός, Θανάσης Χατζόπουλος, Αλέξης Ζήρας, Άγγελος Παπαδημητρίου, Χριστίνα Ντουνιά, Χάρης Ψαρράς

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Ιδού, λοιπόν εγώ, φτασμένος

εκεί που σώθηκαν τα νιάτα μου. Μην έχοντας

τίποτε για δικό μου, μην κατέχοντας

καν υλικά αγαθά. Ν’ αναλογίζομαι το τίμημα

της άλλοτε χαράς. Ζυγίζοντας και κρίνοντας

τις πράξεις και τα έργα μου.

Ζυγίζοντας και κρίνοντας.

Αντίδωρο ο μικρός αυτός τόμος στον ποιητή Ηλία Λάγιο, που τίμησε με την υπογραφή του το ένθετο “Αναγνώσεις” της κυριακάτικης Αυγής: τώρα, τα κείμενα που ο ίδιος είχε γράψει στις σελίδες μας, μαζί με τις κριτικές και τα σχόλια που τον αφορούσαν, καθώς και το αφιέρωμα που τον συνόδευσε στο τελευταίο του ταξίδι, έρχονται να συναποτελέσουν ένα βιβλίο των εκδόσεων Ερατώ, που είχαν την τιμή να είναι το εκδοτικό του σπίτι, αφού μόνο εδώ εξέδιδε ποιήματά του τα τελευταία χρόνια. 

Δύο ποιήματα, τρεις βιβλιοκριτικές και δύο δοκίμια αποτελούν τη δική του συμμετοχή στον τόμο αυτό. Όλα κείμενα της ωριμότητάς του, πολυσχιδή και πολυσήμαντα, αποτυπώνουν ευκρινώς το ίχνος του πνευματικού ανθρώπου, δίνουν ένα ισχυρό δείγμα του ποιητικού του λόγου κι ένα ευκρινές στίγμα της δημόσιας παρουσίας του, του δημόσιου λόγου του.

Τα κείμενα που αναφέρονται στο έργο του, γραμμένα από κριτικούς και ομοτέχνους του, ως σύνολο αποτελούν το κύριο σώμα της κριτικογραφίας που αφορά την ποίηση του Ηλία Λάγιου. Γιατί, στα εικοσιπέντε χρόνια που δημοσίευε ο Λάγιος, αλλάζοντας τον ρου της ελληνικής ποίησης, μόνο αυτά τα κείμενα, συν ελάχιστα ακόμη σε άλλα έντυπα, αποτέλεσαν την ανταπόκριση της λογοτεχνικής και της φιλολογικής συντεχνίας στην προσπάθειά του.

Ας είναι∙ εμείς παραδίδουμε τον τόμο αυτό, ως τελευταία πράξη της συγχρονικής κριτικής, επαναλαμβάνοντας, για λογαριασμό του, τους στίχους του Νίκου Εγγονόπουλου:

(Στο μέλλον, το κοντινό, το μακρινό, σε χρόνια, λίγα, πολλά, ίσως από μεθαύριο, κι αντιμεθαύριο,

Ίσαμε την ώρα που θε ν’ αρχινίση η Γης να κυλάη άδεια, κι άχρηστη, και νεκρή, στο στερέωμα,

Νέοι θα ξυπνάνε, με μαθηματικήν ακρίβεια, τις άγριες νύχτες, πάνω στην κλίνη τους,

Να βρέχουνε με δάκρυα το προσκέφαλό τους, αναλογιζόμενοι ποιος είμουν, σκεφτόμενοι

Πως υπήρξα κάποτες, τι λόγια είπα, τι ύμνους έψαλα.

Και τα θεόρατα κύματα, όπου ξεσπούνε κάθε βράδυ στα εφτά της Ύδρας ακρογιάλια,

Κι οι άγριοι βράχοι, και το ψηλό βουνό που κατεβάζει τα δρολάπια,

Αέναα, ακούραστα, θε να βροντοφωνούνε τ’ όνομά μου.)

Κώστας Βούλγαρης