Μπάιρον

Μαρία Σιδέρη, Humming electrifier, 2022, απόσπασμα video

Του Πάνου Τριγάζη*

ΠΑΝΩΡΑΙΑ ΜΠΕΝΑΤΟΥ, Μπάιρον, τελευταίος σταθμός Μεσολόγγι, Έκδοση Μουσείο Μπενάκη και Θέατρο Σημείο

Σε βιβλίο κυκλοφορεί το κείμενο της σπουδαίας παράστασης «Μπάιρον, τελευταίος σταθμός Μεσολόγγι», που ανέβηκε στο θέατρο Σημείο το 2022 με την Μάνια Παπαδημητρίου και τον Όμηρο Πουλάκη, με την υπογραφή της μεσολογγίτισσας Πανωραίας Μπενάτου, υπεύθυνης της Βιβλιοθήκης του Μουσείου Μπενάκη.

Προλογικό σημείωμα στην λιτή και μεστή έκδοση έχει συνεισφέρει ο σκηνοθέτης Αλέξανδρος Διαμαντής. Το βιβλίο αποτελεί πολύτιμο οδηγό για τους φορείς που ετοιμάζονται να τιμήσουν τα 200 χρόνια από τον θάνατο του Λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι, 19 Απριλίου 1824, με την πολιορκία σε εξέλιξη. Μαθαίνουμε, λοιπόν, από την Βιβλιοθήκη του Μουσείου Μπενάκη, ότι αμέσως μετά την ίδρυσή της, το 1930, μεταξύ των δωρεών βιβλίων που έλαβε, ήταν εκείνη που περιλάμβανε κυρίως πρώτες εκδόσεις του ποιητικού έργου του μεγάλου ποιητή και κορυφαίου των φιλελλήνων, δωρεά του Αλέξανδρου Πάλλη.

«Η δεκαετία του 1920 - 1930, αναφέρει η Πανωραία Μπενάτου, θεωρείται ιδιαιτέρως σημαντική και αυτό φαίνεται από του δημόσιους εορτασμούς μεγάλων επετείων, όπως τα 100 χρόνια από την Επανάσταση του 1821», που όμως μετατέθηκαν στο 1930 λόγω της Μικρασιατικής Εκστρατείας. Έτσι, προηγήθηκαν οι εκδηλώσεις για την εκατονταετία από τον θάνατο του Μπάιρον, που αποτελούσαν ευκαιρία και για ένα νέο φιλελληνισμό με την φορτωμένη με το βαρύτατο προσφυγικό δράμα Ελλάδα.

Οι εκδηλώσεις συνέπεσαν και με την θέσπιση της Β΄ Ελληνικής Δημοκρατίας με πρωθυπουργό τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου, θεωρούμενο και πρώτο Έλληνα σοσιαλδημοκράτη. Πρώτη εξ αυτών, στις 16.4.1824, η αποκάλυψη αναμνηστικής πλάκας στο σπίτι της Κόρης των Αθηνών, Τερέζας Μακρή, στην περιοχή Ψυρρή. Δεύτερη, η προβολή στο θέατρο Αττικόν της ταινίας «Λόρδος Βύρων», ενώ εκδίδεται και γραμματόσημο με τον Μπάιρον. Στις 12 Απριλίου ταξιδεύει από τον Πειραιά στην Ν. Υόρκη το υπερωκεάνιο BYRON. Παράλληλα, έχει τελεστεί εκδήλωση στις 16 Απριλίου 1824 για την μετονομασία του Προσφυγικού Συνοικισμού Παγκρατίου σε «Συνοικισμό Βύρωνος». Έτσι γεννήθηκε ο σημερινός Δήμος Βύρωνα.

Στις 18 Απριλίου 1824, πρώτη ημέρα των εορτασμών, την σκυτάλη πήρε το Μεσολόγγι, ενώ την ίδια ημέρα ο Κωστής Παλαμάς έδωσε διάλεξη στην αίθουσα του συλλόγου «Παρνασσός» με θέμα «Η βυρωνολατρεία». Δικό του και το ποίημα «Πήγασος», που σε ένα δίστιχο αποδίδεται η σχέση του Μπάϊρον με την Ελλάδα ως εξής: “Της θείας της Γης διαλαλητής, μα και κριτής/ της έφερε τη λύρα του και το σπαθί του αντάμα”.

*Ο Πάνος Τριγάζης είναι πρόεδρος του Συνδέσμου Μπάιρον για τον Φιλελληνισμό και τον Πολιτισμό