Αρχέτυπα ιδεών

Αντρέα Τζούροβιτς, Χωρίς τίτλο, 2021, ακρυλικό σε ξύλο, βερνίκι ξύλου, 16.5 x 24 x 3.5 εκ., παραχώρηση του καλλιτέχνη και των Kalfayan Galleries

Της Αντιγόνης Κατσαδήμα*
 

ΚΑΡΛΑ ΣΑΡΑΤΣΙΝΟ, Ο χρόνος και το φέγγος, μτφρ. Μαρίας Φραγκούλη, εκδόσεις Ενύπνιο, σελ. 44

Μια ποιητική συλλογή προδιαθέτει θετικά τους αναγνώστες να δουν την Κάρλα Σαρατσίνο ως μια ποιήτρια με τη δική της ταυτότητα που αναμετριέται με το «εγώ» ως ύπαρξη και ως τόπο σε αέναη αλληλοδιαπλοκή.
Η λιτή στιχονομία της ποίησής της συνδυάζει την αισθητική ως γλωσσική ατμόσφαιρα και την υπαρξιακή ενατένιση ως στάση ζωής. Μια ματιά στους στίχους αρκεί για να διαπιστωθεί το αξιακό βάρος τους αλλά και η έλξη της ποιήτριας από τη σημασία της αισθητικής διάστασης απέναντι και μέσα στη ζωή.
Φαίνεται πως το απερίγραπτο, αυτό που δεν αναφέρεται αλλά αινιγματικά υποδηλώνεται στην οικονομία των στίχων, μπορεί να διεγείρει το ενδιαφέρον για τους ποιητικούς κόσμους της Κάρλα Σαρατσίνο, οι μορφολογικοί τύποι των οποίων ορίζονται από την εσωτερικότητα των δωματίων, την υπαινικτικότητα των χρηστών αντικειμένων αλλά και την εποχιακή λειτουργικότητα, όπως αυτήν του καλοκαιριού.
Ειδικότερα, οι ποιητικοί προβληματισμοί άπτονται της χρονικής απελευθέρωσης. Η  αίσθηση είναι ότι η ποιητική γλώσσα «κείται» σε μία δική της μονάδα (ανα)μέτρησης ή αποσιώπησης του χρόνου, από την αναφορά στο σπίτι και στο χωριό έως το δωμάτιο και το δείπνο.
Η γραφή σε δεύτερο πληθυντικό προστακτικής που θυμίζει σε μερικά σημεία εκείνο του Χαλίλ Γκιμπράν, εδώ διαχωρίζει το «εγώ» από το απόμακρο «εσείς», για να θεμελιώσει το «εγώ» ως υποκείμενο θέασης της ομορφιάς και της κατάφασης της ζωής.
Επιπρόσθετα, η Κάρλα Σαρατσίνο μας προϊδεάζει για την αποστασιοποίηση από τα πράγματα, ώστε να ιδωθούν και να αναζητηθούν εκ νέου. Ως θραύσματα της νέας θέασης, οι ήχοι εισχωρούν στα ποιήματα ως αγγελιαφόροι και πρεσβευτές του γνώριμου κοινωνικού περιβάλλοντός τους.
Ο τίτλος Ο χρόνος και το φέγγος αποκαλύπτεται στη «λιγότερο ποιητική μέρα». Ενδιαφέρον είναι ότι, εν προκειμένω, η ποιήτρια γράφει:
Για το προνόμιο ενός
ακατοίκητου πράγματος
δεν ξέρω αν πρέπει να συμβάλλω σε αυτή την απώλεια
ή να σιωπήσω.    
Οι παραπάνω στίχοι προοικονομούν γλωσσικά το πέρασμα από την ημέρα στο φέγγος, ώστε η ποίηση να εξαρτάται από το μέτρο του αντιθέτου της, το ακατοίκητο ως οιωνεί ανιστόρητα ποιητικό και ιδωμένο ως «προνόμιο». Φέρνει στο νου τον Σεφέρη και τον −τροποποιημένο από την Ω ραψωδία της Οδύσσειας− στίχο παρά δήμον ονείρων από το ποίημα «Ο Στρατής Θαλασσινός ανάμεσα στους αγάπανθους».   
Γενικότερα, οι στίχοι της ισορροπούν ανάμεσα σε αρχέτυπα ιδεών και καταστασιακή ποιητικότητα. Αντίστοιχης γεωμετρικής ισορροπίας είναι και το εξώφυλλο της συλλογής, από την Τζέσικα Νίλιο για το Λίντο Γιορκ, μια παραλία στο Λέτσε. Θυμίζει κάπως την αντίστοιχη γεωμετρία που έχουμε δει στον ιταλό ζωγράφο γνωστό ως Ιλ Σασέτα.

*Η Αντιγόνη Κατσαδήμα είναι ποιήτρια