Περσόνες

ΤΟΥ ΙΟΡΔΑΝΗ ΚΟΥΜΑΣΙΔΗ

ΝΑΤΑΛΙΑ ΚΑΤΣΟΥ, Ειδωλολάτρες, Κάπα Εκδοτική, σελ. 56

Εάν ο κριτικός λόγος περί λογοτεχνίας συναντά πολλές δυσχέρειες στο έργο του την παρούσα εποχή στη χώρα μας (ορισμένες εξ αυτών: η πληθώρα εκδιδόμενων τίτλων, οι αναπόφευκτες προσωπικές σχέσεις εντός ενός μικρού χώρου σε μια μικρή χώρα, η έλλειψη γνώσης των θεωρητικών εργαλείων/ σχετικής σκευής), η εξειδίκευση αυτού του λόγου στο ποιητικό πεδίο μοιάζει να επισωρεύει κι άλλες: τη ροπή προς τη γενικολογία (από κρίνοντες και κρινόμενους), την ακατανοησία, το στυλιζαρισμενο, ακραίο λεκτικό ύφος –συνήθως από ποιητές που δεν έχουν κατακτήσει ακόμα ούτε τα στοιχειώδη γλωσσικά επίεπδα.  Ακριβώς από τα παραπάνω μοιάζει να μην πάσχει η ποιητική της Ναταλίας Κατσού. Μετά τις συλλογές Μαγωδός, Κοχλίας και Νυμφαλίδες, φθάνει στο τέταρτο ποιητικό βιβλίο, με μονολεκτικό – για ακόμα μια φορά- τίτλο.

Εκείνα που εξακολουθούν να υφίστανται στην ποιητική της Κατσού είναι το διακειμενικό παιχνίδι, μειούμενο, ωστόσο, σε σχέση με τις Νυμφαλίδες που προηγήθηκαν. Εκείνο που καθίσταται εντονότερο είναι η παρουσία μιας σειράς από περσόνες που εγκαταβιούν και δρουν στα ποιήματα της συλλογής.

Για να γίνω πιο αναλυτικός, πώς ακριβώς συγκροτείται το ποιητικό της σύμπαν στους Ειδωλολάτρες; Σε επίπεδο δομής διακρίνουμε τέσσερις ενότητες ποιημάτος, ωστόσο το σημαντικό είναι πως υπάρχει πιο στιβαρή, ξεκάθαρη μορφή σε διάρθρωση ποιήματος, έκταση και αφηγημηματικότητα (ναι, διαθέτουν και τα ποιήματα αφηγηματικότητα) σε σχέση με τις προηγούμενες συλλογές. Παρόντα και διευρυμένα τα γλωσσικά δάνεια (σταχυολογώ: slow motion, démodée, Chocolate Jesus, εδώ το δάνειο είναι και μουσικό, δια-καλλιτεχνικό το δάνειο, στη συνέχεια το ίδιο το ποίημα κατακλύζεται από τον Tom Waits) παρά τον ελληνοκεντρικό χαρακτήρα (ελληνικοκεντρικό κυρίως βάσει των μυθολογικών αναφορών, χωρίς κάποιο πολιτικό υπονοούμενο).

Σε επίπεδο «υλικών»: Απανώτες σουρεαλιστικές αντιφάσεις (ψάρια αποδημητικά, χρήση αντιστικτικών σχημάτων όπως ομορφιά/αίμα). Διαρκής υφέρπων ερωτισμός. Το έντονο θεϊκό στοιχείο (πάσης μορφής, δίχως μεταφυσική) και – κυρίως - η  ιερότητα. Προς το φινάλε εμφανίζονται εικονοποιίες αστικής χωροταξίας (Οργανισμός συντήρησης, Πολυπολιτεία). Και ασφαλώς το νερό και τα παντός είδους υγρά - ακόμα κι εκεί που δεν δηλώνονται εμφανώς, βλ. Ακταίωνας και η μοιραία συνάντηση με τη λουόμενη Άρτεμη. Στα θετικά, η παρουσία των χαρακτικών της Βίβιαν Χαλκίδη σε οργανικό, λειτουργικό ρόλο και ουχί ως διάκοσμος. Τι κρατάμε  ως ύστατη αίσθηση από τη συλλογή Ειδωλολάτρες; Την αμφίσημη «λατρεία του ειδώλου» (έμμεση αναφορά στην ποιητική λειτουργία, ενδεχομένως;) και τη λατρεία του εαυτού ως ειδώλου (άμεση, αμεσότατη αναφορά στην ανθρωπολογία της εποχής μας).

Κώστας Σαχπάζης, The Room’s Pressure, 2017, μπρούντζος, 32 x 26 x 25 εκ.,
παραχώρηση της γκαλερί Bernier/ Eliades. Φωτ.: Philippe De Gobert